Günümüzde düşen enflasyon oranları, yatırım çeşitlerini de bir oranda azalttı. Artık gayrimenkule yapılan yatırımlar önceki kadar kar elde ettirmeyip vergisiyle, kiracısıyla uğraşmak karından daha çok zarar getirir oldu. Öncelerden beri var olan hisse senedi alım satımı artık her kesimden yatırımcının kolaylıkla başvurabileceği bir yöntem haline geldi. Önceleri hisse senetleri elden alıp satılırken, alıcıların isimleri el yordamıyla levhalara yazılırken günümüzde yatırımcılar evlerinden borsayı takip ederek bir telefon yardımı ile alım satım yapabilmekteler. Peki ya yatırım yapılacak hisse senedine nasıl karar vermeli? Yatırım yaparken nelere dikkat edilir?
TÜYO: Beyler borsada ani yükseliş ve düşüşlerde (ralli sırasında) girecekseniz dikkatli olun. Eğer böyle bir süreçte iken illa yatırırım yapacaksanız tüm paranızla değil de “kaybetmeniz halinde iflas edip intihar etmeyeceğiniz kadarını” kullanmanız yararınıza olur. Balinalara dikkat edin adamın aklını alırlar.
ALT BAŞLIKLAR (istediğinize tıklayıp ışınlanabilirsiniz) :
1) BORSA OYNAMAYIN, BORSAYA YATIRIM YAPIN!
Borsa ile ilgilenen kişiler genelde iki türlü bakış açısına sahiptir kimi ciddiyetle borsada yatırım yapmak için adım atarken kimi de bu faaliyete borsa oynamak gözüyle bakmaktadır. En çok kaybettiren de bu bakış açısıdır. Borsa oynamak mantığı yatırımcılara, kar elde etmenin bir şans işi olduğu hissi vermekte ve kaybetme riskine kolaylıkla göze alabilmelerini sağlamaktadır. Oysa borsa bir yatırım fırsatıdır. Bireyler yapmış oldukları birikimlerini katlamak amacıyla borsaya yatırım yapmayı tercih etmekte, güçlü gördükleri şirketlere ortak olmaktalar. Böylece şirket kar elde ettikçe onunla birlikte kendilerinin de kar elde etmelerini planlamaktadırlar. Bunun için de yapılabilecek araştırmalar mevcuttur. Yatırımın akıbetinde kar veya zarar elde etmek şans işi değildir. Yatırımcıların bunu öngörebilmek için başvurabileceği birçok yöntem mevcuttur. Bu sebeplerle öncelikle yatırımcıların borsa oynamak zihniyetinden kurtulup borsada yatırım yapmak farkındalığını kazanması gerekmektedir.
Borsada yatırım yapmak farkındalığı beraberinde araştırma, alakadar olma ve hisse senetlerini takip etme meselelerini de beraberinde getirecektir. Bu şekilde yatırımcılar afaki riskleri göze almak zorunda kalmayacak kontrollü bir yatırım yapma imkanı bulacaklar. Alınan risk minimuma indirgenecek ellerindeki miktarlar öngörülebilecek nedenlerden dolayı kaybolup gitmeyecektir.
2) YILLIK CİROSU YÜKSEK KAĞITLARI TERCİH EDİN
Türkiye siyasi meseleleri ertesi gün ekonomiye yansıyan bir ülkedir. Gelişmekte olan bir ülke olmasının bir sonucu olarak piyasalar gündemden oldukça fazla etkilenmektedir. Bu sebeple yıllık cirosu yüksek olan şirketlerin borsadaki değerleri bile zaman zaman düşebilmektedir.
Yapılabilecek en güvenilir ve kar elde ettirecek yatırım türü bu şekilde esasen cirosu çok yüksek olup da alım tarihinde normal değerinin altında olan hisse senetlerini tercih etmektir. Bu yatırım türünün uzun vadeli olması daha karlıdır. Kısa vadedeki yatırımlar için çok uygun olmasa da alınan risk oranı bakımından kısa vadeli yatırımlardan çok daha garantili olduğunu da söyleyebiliriz.
Türkiye fırsatlarla dolu bir ülkedir. Hisse senedi alım satımı ile bazı fırsatlar değerlendirilerek çok yüksek karlar elde edebilmek mümkün hatta çok kolaydır. Ancak biraz araştırma, gündem takibi ve yapılan işi önemseyip takip etmek gerekmektedir. Şirketlerin istatistiksel verilerini öğrenmek, yıllık cirolarını kıyaslayabilmek bile internet yoluyla mümkün olduğundan yatırımcılar için çok kolay bir haldedir. Yatırımcıların bu kolaylıklardan faydalanarak doğru, çok kazandıran ve az riskli yatırımlar yapmaları gerekmektedir.
3) ÇOK SIK İNİŞ ÇIKIŞ YAPAN KAĞITLARDAN UZAK DURUN
Çok sık iniş çıkış yapan kağıtlar yatırımcılar açısından sürprizler doğurabilir. Bir gecede sermayenizin 5’e katlanması da mümkünken elinizdeki bütün sermayenizden de olabilirsiniz. Bu kağıtlar riskli kağıtlardır ve cirosu düşük, devlet garantisi olmayan, iflasa elverişli kağıtlardır. Bunun sonucu olarak manipülasyona da elverişlidirler. Büyük yatırım sahipleri bu kağıtlarla kendi çıkarları doğrultusunda oynuyor olabilirler. Bu da sizin şansınıza onların büyük karlarına paralel olarak sermayeniz oranında güzel kar elde etmenizi de sağlayabilir. Diğer yandan onların çıkarlarına ters tarafta kalmışsanız bütün sermayenizi kaybedebilmeniz de mümkün.
4) BORSANIN GENEL İTİBARIYLA DÜŞTÜĞÜ ZAMANLARI TERCİH EDİN VE BÜTÜN SERMAYENİZİ TEK BİR KAĞIDA BAĞLAMAYIN
Dediğimiz gibi Türkiye fırsatlarla dolu bir ülkedir. Belli zamanlarda çok kar elde ettirecek fırsatlar doğar ve o zaman elinde yatırıma hazır sermayesi bulunan kişiler kar elde edebilir. Türkiye içinde veya küresel alanda gerçekleşen olaylar borsada genel itibariyle iniş çıkışlara sebep olabilmekte. Yatırımcıların yapabileceği en doğru hamle borsanın genel bir düşüş içinde olduğu dönemlerde yatırım yapmaktır. Kağıtların büyük bir çoğunluğu normal değerlerinin altına düştüğünde satın almak ve en yakın zamanda normal değerlerine ulaştığında elden çıkarmak gerekir. Tabi ki bu sizi tasavvur ettiğiniz miktarları elde etmenizle ve ihtiyaçlarınızla alakalı bir durumdur.
Ancak her ne miktarda satmak isterseniz isteyin en doğrusu kağıtların belli bir nedenden dolayı değerlerinin düştüğü zamanlarda yatırım yapmaktır.
Ayrıca sermayenizi hiçbir zaman tek bir kağıda bağlamayın. Borsada işlem görmekte olan ve size kar elde ettirebilecek sadece tek bir firma elbette ki yok. Birçokfirma sizin yatırım yapma politikanıza uyabilir. Bu sebeple sermayenizi çok da dağıtmadan birden çok şirkete bölün. Bu ilk olarak alacağınız riski azaltacaktır. Ancak bunun en önemli karı da bahsettiğimiz gibi Türkiye’de ancak belli zamanlarda ortaya çıkabilecek fırsatlardan yararlanmanızı sağlamak olacaktır. Mutlak kar elde ettirecek bir hisse senedi tespit ettiğiniz zaman elinizde bir şekilde kar etmiş olduğunuz bir kağıt olması onu satıp diğerini almanızı kolaylaştıracak ve daha fazla kar elde etme ihtimali için az da olsa zarar etme mecburiyetinden kurtulacaksınız.
5) YATIRIMINIZ İÇİN ÖZEL BİR BÜTÇE AYIRIN VE YATIRIM TÜRÜNÜZÜ BELİRLEYİN. EN ÖNEMLİSİ İYİ BİR ARAŞTIRMACI OLUN.
Hisse senedi alarak yapacağınız yatırıma ne kadar bir bütçe ayırabileceğiniz belli olmalı. Yıllık ihtiyaçlarınızı karşılayacak bütçenizi asla borsaya yatırım yapmada kullanmayın. Aniden ihtiyacınız olabilecek bir miktar olmamalı ki yatırım yaptığınız kağıt düşüşte dahi olsa satmak zorunda kalıp zarara uğramayın. Bu sebeple ihtiyaçlarınızı karşılamaya yetecek bir miktarınız kenarda dursun ve siz yatırım amaçlı kullanabileceğiniz özel bir bütçe ile hisse senedi alın. Böylece zararına da olsa satış yapma zorunluluğu ihtimalinizi önemli derecede ortadan kaldırmış olursunuz. Bununla paralel olarak yatırım türünüzü de doğru belirlemeniz önemli. Yatırımınızı kısa vadeli mi yapacaksınız yoksa uzun vadeli bir yatırım mı olacak? Buna karar verip alacağınız hisse senedini buna göre belirlemelisiniz.
İhtiyaçlarınız için ayrı, yatırım için ayrı bütçe ayırma imkanınız yoksa kısa vadeli bir yatırım yapacaksınız demektir. Bu ise borsada riskli alanlarda yer almaktadır. Çok daha dikkatli olmalı ve değerlerinin en düşük halindeki hisse senetlerini tercih etmelisiniz.
En önemlisi iyi bir araştırmacı olmanız. Çünkü dediğimiz gibi borsa oynamak diye bir şey yoktur. Borsada yatırım yapmak vardır. Bu da yatırım yapacağınız şirketlerin yıllık cirolarını, istatistiksel verilerini incelemeyi, gündemi takip etmeyi, birleşecek firmalardan haberdar olup, kağıtları bölünecek firmaları tespit edebilmeyi gerektirir. Bu araştırmaları yapmayan yatırımcılar daha büyük riskler alıyor demektir. Diğer bir değişle sağlam adım atıp güvenli bir yatırım yapmaktansa sermayelerini şansa bırakıyorlardır. Bu birkaç denemede kar elde ettiren bir yöntem olabilir. Ancak genel itibariyle bu şekilde bir stratejinin belirlenmesi, yani araştırma yapılmayarak işin şansa bırakılması, düzenli kar elde ettirmeyecek, birkaç kardan sonra uğranılan zararlarla sermaye ilk haline hatta belki daha da aza inecektir.