Çok değil bundan 20 yıl kadar önce evlilik terapisti ya da ilişki danışmanı gibi meslek tanımları bu topraklara son derece uzaktı. Sadece yurt dışında belli bir süre yaşamış ya da yabancı dilde eser okuyabilen kişilerin ucundan kıyısından bildikleri bu meslekler artık Türkiye’de de yoğunlukla ifa edilen meslek gruplarından biri olmaya başladı.
ALT BAŞLIKLAR (istediğinize tıklayıp ışınlanabilirsiniz) :
Röportaj
Bugün 4 yıldır, İstanbul’un Şişli ilçesindeki ofisinde evlilik terapistliği yapan S. Ş ile mini bir röportaj gerçekleştirdik. Kendisiyle hem mesleğin geleceğini hem de günümüzdeki evlilikleri konuştuk.
– 2021 yılındayız. Herkes teknolojinin ve bilimin ne kadar geliştiğinden, iletişim araçlarının dünyayı global bir köye dönüştürdüğünden dem vuruyor. Fiziksel mesafeler kapandıkça, ruhsal ve zihinsel mesafeler mi açılıyor? İlişkiler eski tadı vermediği gibi, çoğu zaman hayal kırıklığıyla sonuçlanıyor. Siz, işin uzmanı olarak neler söylemek istersiniz?
– Maalesef, teknoloji daha çok eğlence sektörüne yönelik gelişmelerde adını duyuruyor. Akıllı telefonlar, simülasyonlar, 3 boyutlu oyunlar ve geri kalan her şey, insanı biraz daha yalnızlaştırmaktan başka hiçbir işe yaramadı. Bilim, daha sağlıklı, daha enerjik, daha güvenli ve korunaklı olmamızı sağlamış olsa da ikili ilişkilerdeki güven duygumuzu düzeltecek bir aşı ya da ilaç henüz keşfedilemedi. Bunun nedenini bir endüstriye dönüşen kültürde ve sosyal yaşamın birer krize dönüşen ayrıcalıklarında aramak gerek. En sevdiğim yönetmenlerden biri olan Jean Luc Gofard’dan bir alıntı yapmalıyım belki de: ”Artık sadece iletişim araçları var fakat iletişim yok.”
– Evli çiftlerin ve sevgililerin iletişimlerinin tükendiği yerde sizin uzmanlığınız devreye giriyor. Birbirleriyle iletişim kuramadıkları için sizinle iletişime geçiyorlar değil mi?
– Battı balık yan gider sözünü günlük hayatta çok fazla kullanırız değil mi? Peki bu sözün saçmalığı hakkında kaçımız etraflıca düşünmüştür? Bir balığın batma ihtimali var mı? Bir balığın boğularak ölmesi kadar saçma bir durum olurdu değil mi bu? Ben onların iletişimlerinin tıkandığı yerde devreye giriyorum evet. Fakat batan balığı kurtarmak için değil, bir balığa boğulamayacağını hatırlatmak için.
– İşiniz, genel perspektiften değerlendirdiğimizde bir tür psikolojik danışmanlık. Peki, bir evlilik terapistinin ya da ilişki danışmanının asla yapmaması gereken en büyük hatalar neler sizce?
– Danışmanlar ve terapistler, her zaman için yerini bilmeli. Bu yerde önce iyi bir gözlemci, sonra iyi bir yol gösterici olmalı. Fazla müdahil ve kuralcı davranmak, fazla amatör davranmakla eş değer. Ancak duygulardan tamamen arındırılmış, kuru bir mantıkla danışmanlık yapmak da aşırı profesyonel olmak anlamına geliyor.
– Yani bir terapist ne çok duygusal – amatör ne de aşırı mantıklı – profesyonel olmalı. Öyle mi?
– Evet. Dengeyi tutturmak en önemlisi. Eğer siz dengenizi kaybederseniz, size danışanlara yardım etmekten ziyade zararınız dokunur. Bu da evvela meslek etiğine ters bir tutum olur.
– Bu işi ”hakkıyla” yapmak isteyenler kendilerini mesleki açıdan nasıl geliştirebilirler?
– Bugün, içinde yaşadığımız modern dünyada, birçok alternatif ve deneysel terapi uygulanıyor. Bu terapilerden haberdar olmak için çok fazla araştırma yapmak, bilimsel makale ve kitap okumak gerekiyor. Her makale Türkçeye çevrilmediği için İngilizce bilmek şart. Ben okuldan mezun olduktan yıllar sonra İngilizce öğrendim mesela. Sırf mesleğimi çok daha güzel ve doğru bir şekilde ifa edebilmek için. Sadece bilişsel terapiyi tam olarak anlayabilmek ve uygulayabilmek için yüzlerce makale ve kitap okudum. Meslektaşlarıma ve meslektaş adaylarıma da evvela bunu tavsiye ediyorum. Önce siz iyi olun. Ancak bu şekilde başkalarına rehber olabilirsiniz.
– Neredeyse her 3 evliliğin ikisinin çok kısa bir süre içerisinde boşanmayla sonuçlandığı günümüzde, evlilik terapistliği işinde gelecek var diyebilir miyiz?
– Bunu bu şekilde ifade etmek abesle iştigal olacak ama maalesef öyle. Mümkün olduğunca daha az evlilik bitsin, daha az yuva dağılsın istiyorsak, terapistlere ve danışmanlara çok iş düşüyor. Ve daha da çok iş düşecekmiş gibi görünüyor.
Evlilik Terapistliği ile İlişki Danışmanlığı Arasında Fark Var Mı?
Bu iki farklı isimle lanse edilen meslekler için fakültelerin aynı bölümlerinden mezun olup aynı sertifikaları edinmek gerekiyor. Buna yazımızın bir diğer başlığında yer vereceğiz. Bunun dışındaki farklar ise evlilik terapistliği mesleğinin sadece evli kişilerle ilgileniyor oluşudur. Bu ise ilişki danışmanlarına oranla çok daha dar bir alanda iş yapmak anlamına geliyor. Boşanma sayılarının tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de zirve yaptığı son dönemde evliliklerini kurtarmak isteyen, gündeminde boşanma olup birbirlerine son bir şans verenler ve yuvalarındaki çatlakları gidermeye çabalayan birçok kimse terapistlerin kapısını çalıyor. Bu bağlamda geniş bir çalışma sahası vaat eden bir meslek grubu olarak oldukça revaçta olan bir iştir diyebiliriz.
İlişki danışmanları ise çok daha geniş bir ‘müşteri’ kitlesine sahiptir diyebiliriz. Sevgililer, sözlüler, nişanlılar, evliler… Kısacası bir ilişki içinde ve ilişkisinde sorun bulunan herkes ilişki danışmanlarının yönlendirmeleri ve yaptıkları terapilere katılabilir.
Evlilik Danışmanı ve İlişki Terapisti Olmak İçin Gerekenler
Bu meslek her ne kadar özgür çağrışımlara sahne olsa da yönetmeliklere bağlı olarak hareket edilebiliyor. Yani herkes bir sertifika alıp hemen evlilik danışmanı ya da ilişki terapisti oluyor. Koşulan ilk şart üniversitelerin ‘ilgili‘ bölümlerinden mezun olmak. Bu bölümler arasında psikoloji, sosyoloji, çocuk gelişimi gibi bölümler ilk sırada yer alıyor. Ek olarak hemşirelik, sosyal hizmet ve psikolojik danışmanlık bölümlerinden mezun olanlar da bu meslekte kariyer yapma şansına sahipler.
Saydığımız bölümlerden mezun olan kişiler özel şirketlerin verdiği sertifikalar için başvuruda bulunabilir. İnternette kısa bir araştırma yapılarak evlilik terapisti / danışmanı sertifikası veren kurumlar arasından bir seçim yapılabilir. Birçok kurum uzaktan eğitim modelini izliyor. Özellikle pandemiden sonra. Bu sayede çok daha kısa bir sürede ve pratik bir şekilde eğitimlere katılarak söz konusu sertifikanın sahibi olunabilir.
Bunun dışında lüzum duyacağınız bir diğer şey terapilere gerçekleştireceğiniz bir ofis kiralamak olacak. Bunun için biraz ince eleyip sık dokumanızda fayda var. Ofisiniz bir sokak arasında değil cadde üstünde, tabela değeri olan bir mevkide olmalı. Yani görünür olmalısınız. Aynı zamanda internete ilan vererek ilişkilerinde sorun yaşayan çiftleri ofisinize yönlendirebilirsiniz.
Evlilik Danışmanlığı / Terapistliği İşinde Bir Gelecek Var Mı ?
Bu sorunun cevabı net bir şekilde evettir. Modernizmin kuşattığı çağımızda teknoloji geliştikçe, insanlar konfor ve güvenliğe daha fazla sahip oldukça maalesef ilişkilerindeki çatırdamalar da hızlanıp yaşanan sorunlar yüzde beş yüz arttı. Bunun istatistik bazında bilimsel karşılığı ise boşanma oranlarıdır. Sadece beş yıl içerisinde Türkiye’de İstanbul, İzmir, Tekirdağ ve Bursa gibi büyük şehirler başta olmak üzere birçok şehirde ve ülke genelinde boşanma oranları yüzde elliden fazla arttı. İlişkide yaşanan duygusal ve fiziksel şiddet vakaları da gerilemek şöyle dursun inanılmaz bir hızla yükseldi.
Artık insanlar, en azından ilişkilerini kurtarmak ve karşı tarafa bir şans daha vermek isteyenler evlilik terapistlerine gitmekte herhangi bir sakınca görmüyor. 20 yıl öncesine kadar esamesi bile okunmayan, son yıllara kadar bir utanç kaynağı olarak görülen bu tür terapiler artık hem güvenli hem de son derece gerekli bulunuyor. Kadınlar da erkekler de terapistlerden randevu alarak ilişkilerindeki çatlakları gidermeye çalışıyor. Bu ise bu işin geleceği olduğu yönünde sağlam doneler vermektedir. Siz de işinizi iyi yapar, uyguladığınız terapi yöntemleriyle bir başarı ivmesi yakalarsanız bu alanda sağlam bir kariyer sizi bekliyor demektir.
Terapistlik Yaparak Ne Kadar Kazanabilirim?
Ne kadar kazanacağınız sizden randevu alan çiftlerin sayısına ve belirlediğiniz fiyat politikasına göre değişkenlik gösterebilir. Ancak her gün sadece bir terapi gerçekleştirseniz bile asgari ücretin çok üstünde bir gelir elde edeceğinizi rahatlıkla söyleyebiliriz. Bu iş tamamen ‘özel‘ ve ‘lüks‘ bir konumda olduğu için sizden randevu talep eden çiftler de büyük miktarlarda parayı gözden çıkarmış demektir.
Evlilik Terapisti / İlişki Danışmanı Olmanın Püf Noktaları
Her işte olduğu gibi bu meslek dalında da maksimum performans son derece önemlidir. Çatlaklarını düzelttiğiniz ilişki ve kurtardığınız evlilik sayısı ne kadar fazla olursa bu meslek alanındaki başarınız isminizi le birlikte yürür gider. Bu noktada dünyada uygulanan yeni terapi yöntemlerini an be an takip etmeli, sürekli güncel okumalar yapmalı ve kendinize özgü yaklaşım tarzları ile birlikte çiftleri dinleyip yönlendirmeyi bilmelisiniz.