Bu yazı, garsonluk yapmak istiyorum diyenler için açıklayıcı ve bilgilendirici izahatler içermektedir.
Hayat şartları hepimizi geçici ve külfetli işler yapmaya zorlar bazen. Kimimiz öğrenciyken ailemizden para almamak için; kimimiz işsiz kaldığımız bir dönem biraz olsun harçlığımızı çıkarmak için garsonluk ve benzeri işlerde çalışırız.
Kimsenin hayat ideallerinde garsonluk mesleği yoktur. Herkes garsonluğu geçici bir iş olarak görür. Hatta işverenler ve mekan sahipleri bile. Garsonluk yapmak, büyük çoğunlukla gençlerin yapabileceği ve yaptığı bir iştir. Yaş ortalaması 18 – 40 arasındadır. Bunun nedeni yüksek enerji ve sürekli ayakta kalmayı gerektiren bir iş olmasındandır.
Devamlı getir – götür yapmak, beklerken bile ayakta kalmak, 40 yaş üstü insanlar için zordur. Zaten mekan sahipleri de garson olarak çalıştıracağı insanları mümkün olduğunca gençlerden seçmeye çalışır. Part time de olsa tam zamanlı da olsa, yüksek efor ve dikkat etmek isteyen bir iştir garsonluk.
Mekana gelen müşterilerin siparişlerini hızla ve dikkatle almak gerekir. Yanlış alınan bir sipariş diğer masaları da etkileyeceği için, küçük gibi görünse de büyük sorunlar çıkarabilir. Garson, günün tüm yorgunluklarına rağmen gün bitimine kadar pür dikkat olmak zorundadır. Müşteriden gelecek bir şikayet, bir rahatsızlık belirtisi, işten çıkarılmasına, maaşının kesilmesine ve buna birçok probleme yol açabilir.
Garsonluk, kıyafetine, eline yüzüne de dikkat edilmesi gereken bir meslektir. Sürekli gidip gelen insanlarla muhatap olunacağı için tırnaklara kadar özen gösterilmeli. Çünkü müşterilere getirilip götürülen şeyler yenen, içilen şeylerdir. Bu bağlamda, temizlik garsonun olmazsa olmaz kuralı olmak zorundadır. Kimse tostunu pişireni, çayını koyanı görmez. Göreceği kişi ona istediklerini getiren garsondur. Bu açıdan bakacak olursak; garsonlar, çalıştığı kurumun yüzleridir. Temiz, bakımlı ve düzenli olmaları kurumlarının da temiz olduklarının bir nevi görsel sigortasıdır. Algısal olarak garson temizse, lokanta da kafe de temizdir. Garson, bakımsız ya da kirliyse çalıştığı kurum da kirlidir. Böyle düşündüğümüzde, garsonluğun epey sorumluluk ve dikkat isteyen bir meslek olduğunu söyleyebiliriz.
Garsonlar, güzel bir Türkçe ile konuşmalıdır. Müşterilerle arasındaki ilişkiyi mesafeli tutmalı ve her daim ”siz” zamiriyle irtibat kurmalıdır. Herhangi bir samimiyet göstergesi laubalilik olarak görülebilir ve rahatsızlık doğurabilir.
Günümüzde artık adisyon sistemi iyice yerleşmiştir. Garsonlar, getirdiklerini sunduktan sonra özenle adisyona işlemelidir. Unuttuğu bir yiyecek / içecek ya da fazladan eklediği bir yiyecek / içecek hesapta karışıklığa yol açabilir.
Garsonlar, gelen müşterilere ”hoş geldiniz” ve kalkan müşterilere ”iyi günler, iyi akşamlar” demeyi unutmamalıdır. Küçük gibi görünen bu ayrıntılar, hem müşteri ilişkileri açısından, hem de garsonluk mesleğinin tam manasıyla başarıyla yerine getirilmesinde son derece önemlidir.
Garsonlar haftada ne kadar çalışır ve ortalama ne kadar bahşiş / maaş alır sorularına gelecek olursak: Bu, oldukça homojen ve belirsiz bir husustur. Kağıt üstündeki rakamlara bakarsak: Part- time çalışan garsonlar günde 4 – 6 saat çalışmaktadır. Tam gün ise 8 – 10 saat aralığındadır.
Ancak bu sadece kağıt üstündedir. Çalışma saatleri, birçok kurumda olduğu gibi garson çalıştıran yerlerde de denetlenmesi zor ya da ihmal edilen bir konudur. Bazı garsonlar çalıştıkları yere göre günde 12 – 14 saate kadar çalışmak durumunda kalmaktadır. Mesai ücretleri ise çoğu zaman ödenmemekte ya da çalışma yasalarına uygun oranda olmamaktadır.
Tam gün garsonlar asgari ücretle çalışmaktadır. Yeni meblağ ile 1300 lira. Yarım gün çalışan garsonlar ise 600 – 800 arasında ücretler almaktadır.
Verilecek olan bahşişler ise çalışılan mekanın konumuna, yoğunluğuna, muhitine göre değişmektedir. Buna göre alınacak bahşişler de maaşa ufak da olsa katkılar yapacaktır.
Biz bu meblağları versek de denetlenemeyecek kadar çok olan ve her gün artan lokanta ve kafe gibi yerler kendi ”şirket yönetmeliklerince” ücret vermeyi uygun görmektedirler. Yine de belirtmek isteriz garsonluk yapacak olanlar, haklarını sonuna kadar bilmelidir ve işe başlamadan önce bunu dile getirip talep etmelidirler.
Son sorumuza gelecek olursak: Garsonların karşılaştığı ya da karşılaşabileceği zorluklar neler?
– Sürekli ayakta durması gerekilen, oturmaya, dinlenmeye pek müsait olmayan bir meslek olması. Size rahat spor ayakkabılarla çalışmanızı öneririz.
– Yüksek dikkat, enerji isteyen bir meslek olması.
– Hep insanlarla muhatap olunması gereken bir meslek olduğundan bazen sinir bozucu ya da moral bozucu anlarla karşılaşabilecek olması.
– Çalıştığı yere göre uzun saatler çalışması ve çoğunlukla düşük ücrete uzun mesailer harcaması.
– Her zaman her yerin kolayca garson bulabileceği gerçeği ile en ufak bir hatada kovulma ihtimalinin yüksek olması.
Garsonluk, zor meslek. Bu mesleği seçecek olanlara ya da seçmek zorunda kalanlara bol bahşişli, yüksek ücretli günler dileriz.