Bireyin satın alabileceği şeyler önem sırasına göre üç gruba ayrılır. Geriye doğru sayacak olursak:
3. Araba
2. Ev
1. Arsa
Pek tabi, eşyanın tabiatı gereği, satın alınan şeye verilen önem, ödenen ücret arttıkça ve alınan şeyin boyutu genişledikçe artıyor. Araba satın alırken detaylara ne kadar dikkat ediliyor, hepimiz biliyoruz. Söz konusu yaşam alanımız ev ise, dikkat edilen ayrıntıların sayısı 2 katına çıkıyor. Peki ya arsa? İşte o zaman katlar, sayılamayacak kadar çoğalıyor. Zira satın alınma ihtimali bulunan arsaların üstüne kat – katlar çıkma ihtimali var. En azından birçoğunda.
Sonuç olarak arsa satın alırken milyon tane şeye dikkat etmek gerekiyor. Yanlış hesap Bağdat’tan döner lakin bu kelam ufak tefek hesaplar için geçerli. Yeri geliyor insanlar, 30- 40 yıllık birikimlerini arsalara yatırıyor. Bu alanda yapılacak teknik – pratik – teorik bir hata, ‘son pişmanlık neye yarar’ nakaratının tekrar tekrar dönmesine neden olur.
Bu yazımızda teknik ve teorik bilgilerden çok arsa satın almanın pratik kurallarından dem vuracağız. Küçükmüş gibi görünen ya da hiç görünmeyen detayların ne kadar önemli olduğundan bahsedeceğiz. İlk başlığımıza geçmeden önce en karlı arsaları bulma konusunda size rehberlik edecek bir başka yazımızı buraya bırakıyoruz.
En Karlı Arsaları Nasıl Bulurum?
Hangi Şartlarda Arsa Alınmalı?
Arsanın Etrafında Villalar Mevcut İse
Villaların gösterdiği ve sunduğu zenginlik sadece kendileri ile sınırlı değil. Her yapı, çevresine dair önemli ipuçları verir. Örneğin derme çatma binalarla dolu bir merkez, nasıl bir çevreye, ekonomiye ve sosyo-kültürel yapıya sahip olduğuna dair önemli veriler sunar. Aynı şekilde bir arsanın etrafında da villalar mevcut ise, o arsanın değerleneceğine, hatta direkt değerli bir arsa olduğunu gösterir. Dört tarafı arsalar çevrili bir arsa ile gecekondularla çevrili arsalar arasında sadece görüntü ve ekonomik farkı yoktur. Aynı zamanda gelecek farkı var demektir. Gecekonduların bir gün arsaya dönüşme ihtimali az da olsa vardır. Ancak yüksek yüksek villaların düzleşip tek katlı, derme çatma kulübelere dönüşme ihtimali / riski sıfırdır.
Bu nedenle gözünüz satın alma niyeti taşıdığınız arsada olduğu kadar çevresinde de olmalı. Merkeze odaklanıp çevreyi ıskalarsanız, ıskaladığınız çevre yüzünden merkezin kötü veya kötü yönlerini de kaçırabilirsiniz.
Arsa Çirkin Apartmanlara Uzak İse
Çirkin apartmanlar… Birçok parametrenin ve koşulun göstergeleri. Üstelik sadece estetik boyutta da değil. Yani arsa almak amacıyla arsanın etrafında turlayan bir kişi ”bu apartmanlar göz zevkimi bozuyor almasam mı” diye düşünmekten ziyade, çirkin apartmanların varlığını başka nedenlere yormalı. Zira estetik beğeniden uzak, alelacele yapılmış apartman topluluklarının bulunduğu çevreler, her zaman için değer kaybetmeye mahkumdur. Ve bu değer kaybediş yıldan yıla devam eder. Ta ki metropolün bir parçası olma hayaliyle / planıyla dikilmiş apartmanlar en nihayetinde kendi varoşlarının biricik temsilcileri olana kadar. Çirkin apartmanlar sadece amaca yönelik dikilir. Önemsenen tek şeyler, dayanıklılık, güvenlik ve insanların ”başımızı sokacak bir yer olsun da” taleplerini yerine getirmek olduğu için, gereklidir böylesi apartmanlar. Ancak söz konusu binaların etrafındaki arsaların değer kaybetmesine de neden olurlar. İster istemez, öyle ya da böyle. Sonuç olarak duruma sadece göz zevki açısından bakmayıp genel açıdan değerlendirin. Böylece çirkin apartmanlara uzak bir arsayı biraz daha fazla para ödeyerek satın almak, hem o gün hem de gelecek için çok daha mantıklı ve makul bir yatırım olacaktır.
Arsa satın almak için kredi çekmeyi düşünenler bu yazımızı okuyarak nasıl bir strateji izleyecekleri konusunda bilgi sahibi olabilirler.
Arsa Satın Almak için Kredi Çekmek Mantıklı Mı ?
Arsa Etrafındaki Mimari Doku Yatayına İse
Arsa etrafındaki mimari dokunun dikey değil yatay bir doğrultuda olması da önem arz ediyor. 20 – 30 katlı binalar (eğer lüks iş yerleri değilse, ki bu denli yüksek ve lüks iş yerlerinin etrafında arsa olması da pek mümkün değil, en azından günümüz Türkiye’sinde) hem görüntü kirliliği, hem manzaranın kapanması hem de arsanın önündeki güneşi keserek geleceğini karartması anlamına geliyor. Arsanın etrafındaki mimari doku ne kadar yatay ise arsa değerinin zaman içerisinde katlanarak yükselme ihtimali o kadar fazla.
Arsanın Bulunduğu Bölgede Trafik ve Altyapı Sorunu Yok İse
Trafik ve alt yapı sorunu hem mevcut bölgedeki dairelerin hem de arsaların değer kaybetmesine neden olur. Trafiktir halledilir, alt yapı sorunudur çözülür diye fazla iyimser bir geçiştirme ile alınan arsalar ise gün geçtikçe (yıl değil gün geçtikçe, o kadar hızlı, o kadar hissedilir ölçeklerde) değer kaybediyor. Bugün yaşadığımız apartmanlarda meydana gelen bir sorunun çözümü için bile bazen aylar, bazen aylarca bekleniyor. Bozuk bir asansörün tamiri için biri para vermeye yanaşmıyor, biri teknik servis konusunda sorun çıkarıyor, biri birinci katta oturduğu için para vermek istemiyor. Sonuç olarak sadece 50 kişinin yaşadığı yaşam alanlarında bile sorunlar çözümsüz bırakılarak hep sonraki zamanlara erteleniyor. Trafik ve alt yapı sorunlarının çözümü de hep başka bahara kalıyor. Bu nedenle en kötüsünü düşünerek en iyi arsayı almaya bakın.
Arsa Çok Ortaklı Değilse
Çok ortaklı arsalar her açıdan sıkıntı demek. Bu tür mülklerde birden fazla ortak, birden fazla problem anlamına geliyor. Ortakların iktisadi alanda yaşadığı anlaşmazlıklar er ya da geç satın alma aşamasına da yansıyor. Sonunda ya fiyat yükseltiliyor ya da satıştan vazgeçiliyor. Bu nedenle çok ortaklı arsalardan uzak durup tek bir kişiyle muhatap olmakta fayda var.
Arsada Başkaları Lehine Haklar Yok İse
Arsada başkaları lehine haklar olması da aynı şekilde birden fazla ortak anlamına geliyor bir yerde. Bu nedenle beğendiğiniz, ben bunu alabilirim dediğiniz arsaların hem ortak sayısını hem de haklarını tam manasıyla öğrenmeden harekete geçmeyin.
Arsa Etrafı Yeşil İse
Arsanın etrafında çirkin apartmanlar ve 20 – 30 katlı binalar yerine yeşil alanlarla çevrili olması, o arsayı satın almanız için iyi bir neden. Hem de çok iyi bir neden. Buralar eskiden hep dutluktu demek ayrı, buralar gördüğünüz gibi hep dutluk demek apayrı. Biri geçmişe özlem, diğeri geleceğe yatırım.
İmar Çıkacak Arsa Nasıl Anlaşılır?
Eğer etraftaki arsalara ufaktan yeni ruhsatlar veriyorlarsa satın almayı düşündüğünüz arsanın da imarı yakında çıkacak demektir. Aynı şekilde etrafında tek tük iş yerleri açılmaya başlandıysa bu, mutlu sona yaklaştınız anlamına geliyor. Ayrıca çevre parsellerin ilgili Belediye nazım imar planları incelenmek suretiyle o arsa hakkında öngörüde bulunmak mümkün.