Önce sağlık olsun. Çokça duyduğumuz bu sözün arkasında ilaçlar ve ilaç firmaları bulunmaktadır. İlaç ve sağlık – birbirini takip eden bir kısır döngüdedir desek doğru bir teşhis yapmış oluruz.
Yeni hastalıklar çıktıkça yeni ilaçlar piyasaya sürülür. Ve yeni ilaçlardan sonra değişen çağ ve koşullarla birlikte yeni hastalıklar ortaya çıkar. Her yeni ilacın tıbbi ve ticari bir değeri vardır. Uzun süren araştırmalar, kurulan laboratuvarlar, denenme süreci, Sağlık Bakanlığı onayı derken, ilaç üreten firmaların ne kadar maliyetli ve zahmetli bir iş yaptığını anlarız.
Mevzu bahis olan sağlık olsa bile, ilaçlar her şeyden önce ticari bir üründür. Nasıl ki her damak tadına göre belli başlı gıdalar ve markaları vardır; aynı hastalık için de çeşitli alternatif ilaçlar bulunur. Kimisi daha ucuz, kimisi daha güçlü, kimisi daha pahalı ve etkili.
Geride bıraktığımız son 10 yılın sonunda, ülkemizde ilaç tüketiminin yüzde yüz arttığını görüyoruz. Yılda kişi başına 25 kutu ilaç tüketiliyor. Türkiye’de ve aynı zamanda ilaç tüketiminin bu denli artmasının nedenlerini kısaca şöyle sıralayabiliriz:
- Modernleşen dünya ile birlikte tarım alanlarının azalması, eko sistemin bozulmaya başlaması, kirlenen hava, GDO’lu ürünler gibi sorunlar nedeniyle insan, daha fazla hasta olmaya ya da hasta hissetmeye başlamıştır.
- Hasta olmak ile hasta hissetmek ayrıdır. Artık paranoya çağı dediğimiz bir devir başlamıştır ve ilaçlar bilinçsizce tüketilmektedir. Özellikle antibiyotik kullanımındaki çılgınlık yıldan yıla katlanmaktadır. Bunun nedeni her gün televizyonlarda gördüğümüz sağlık programlarıdır. Sağlık programları genelde alternatif tıp ürünlerini önerir. Yasalar gereği ilaç adı vermek reklama girer ve yasaktır. Ancak bu tür programlar, özellikle ev hanımlarına sürekli hastalıkların ne kadar sinsi olduklarından bahseder. Adını bile duymadığımız hastalıklar her gün ekranlarda ballandıra ballandıra anlatılır. Bir hastalığı kendimizde hissetmemiz için önce o hastalığın adını bilmemiz gerekir. Televizyonların bu ”işgüzar” sağlık problemleri nedeniyle ilaç tüketimi keyfe keder bir şekilde yükselmiştir.
- Bozulan doğa ve makineleşen dünya ile birlikte her yıl yeni hastalıklar insana sirayet etmektedir. Örneğin kuş grini, son on yılın hastalığıdır. Bu hastalığın ortaya çıkışından sonra yüzlerce ilaç, tıp alanında kullanılmaya başlanmıştır.
Bu bilgiler ışığında ilaç sektörü pazar piyasasında dev bir sektördür. Sürekli üretime dayalıdır ve ”mallarının” elinde kalma imkanı yoktur. Zira insanoğlu hastalanan bir varlıktır ve ilaç sektörü, her daim elindekileri satar.
İlaç mümessilleri ne yapar? İlaç mümessilliği zor mudur? Kazancı yüksek midir? gibi soruları sormadan önce mümessilin ne olduğunu öğrenelim:
Mümessil, anlamı temsilci demek olan bir kelimedir. İlaç mümessili de, çalıştıkları ilaç firması adına ilacın tanıtımını yapan kişiye denir. Kısacası ilaç pazarlamacılarına, ilaç mümessili denmektedir.
İlaç mümessillerinin kazancı yüksek midir?
Türkiye’deki mesleklerin ortalama kazancına bakacak olursak, yüksektir diyebiliriz. İlaç sektörü, tamamıyla özek bir sektördür ve ücretler de çalışma şartları da firmadan firmaya değişmektedir. Ancak ortalama olarak, işe yeni başlayan bir ilaç mümessili, en az 1750 – 2000 arası bir fiyatla mesleğe adım atar.
İlaç mümessilliği zor mudur?
İlaç mümessilliği dışarıdan bakınca oldukça kolay, rahat ve bol kazançlı bir meslek gibi görünür. Ancak, çalışma şartlarının güçlüğü ile kazanılan para arasındaki dengesizlik epey yorucudur. Yapılan bir ankete göre bu mesleğe yeni başlayan her 100 kişiden 40’ı bir yıl içinde ya istifa etmekte ya da işten çıkartılmaktadır.
İlaç mümessilliğinin zor olmasının belli başlı nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Adı her ne kadar ”ilaç mümessilliği” gibi karizmatik olsa da, pazarlamacılık mesleğinin tüm zorluklarını bünyesinde taşır. Üstelik, pazarlamacılar sağlığı ilgilendirmeyen, sağlık vaat etmeyen şeyler satar. Oysa ki ilaç mümessilleri, söz konusu sağlık gibi hassas bir konu olduğundan çok daha dikkatli ve özenli çalışmalıdır. Tabi ne kadar dikkatli ve özenli olsa da sonuçta firmaya bağlıdır. İlacın iyileştirici gücünden değil satımından sorumludur.
- Bu meslekte başarılı olup olmamak, tamamen insan ilişkilerindeki yetkinliğe bağlıdır. Anlatım ve ifade gücünüz, sunumunuz, ürünü pazarlama enerjiniz yüksek ve ikna edici olmalıdır. Tanıttığınız her ilaca en ufak detaylarına kadar hakim olmalısınız. Örneğin bir eczacı size satmak istediğiniz ürünün yan etkilerini sorduğunda, hiç duraksamadan, ”dur bir prospektüse bakayım” demeden, tabiri caizse takır takır anlatmalısınız. Bu bağlamda güçlü bir hafızaya ve seri bir diksiyona da ihtiyacınız olacak.
- İlaç sektörü, oldukça rekabetçi bir sektördür. Örneğin, göğüs ağrısı için onlarca ilaç vardır ve üretilmeye de devam edilmektedir. Bu bağlamda, alternatifi bol olan her pazar alanı gibi, bu alan da rekabete dayalıdır. Hızlı olmalı, mesleğinizi ikna edici ve mümkünse süsleyerek ifa etmeniz gerekmektedir. Her yıl onlarca ilacın arasından sizin ilacınızın alımını sağlamak çok büyük bir enerji harcamanıza sebep olacaktır.
- Performansa dayalı bir iş olan ilaç mümessilliğinde yıpranmak, yorulmak, sıkılmak çok olasıdır. Mesleğe girenlerin büyük bir şevkle başladığı bu meslek, çok geçmeden çıkmak istediği bir işe dönüşebilir. Ayrıca, yüksek rekabet ve hız ortamında, siz isteseniz de işte kalmamanız olasıdır. Çünkü aylık ya da yıllık olarak bir kota vardır ve sizin ne yapıp ne edip o kotayı doldurmanız gerekir. Satış kotasını dolduramadığınızda kendinizi kapının önünde bulabilirsiniz.
- Etrafımızda çok sık ilaç mümessili ilanı görüyoruz. Bunun sebebi ilk bakışta yeni kadrolar, yeni istihdamlar olarak görülebilir. Maalesef bu tablonun iyimser kısmıdır. Bu tür ilanların karşımıza çok sık çıkmasının nedeni, bu meslekten ayrılanların ya da çıkartılanların çok olmasıdır.
İlaç mümessilliği yapmak için ne gerekir?
Bu mesleği yerine getirmek için süreleri 8 ile 10 hafta arasında değişen kurslar verilmektedir. Bu kursu başarıyla yerine getirenler, kursun sonunda bir sertifika alırlar.
Ancak, sertifika bu işe girmek için yeterli olmayabiliyor. Başta da belirttiğimiz gibi ilaç mümessilliği insan ilişkilerine odaklı, sağlam psikoloji gerektiren bir iştir. Bu nedenle birçok ilaç firması, mülakatta çeşitli psikolojik testler yapmaktadır. Ayrıca kişilik testleri ile de sizin uygun olup olmadığınıza bakmaktadır.
İşe girmeniz için hem sertifikalı olmalı, hem de bu testleri işvereninizi mutlu edecek şekilde vermelisiniz.
İlaç mümessilliğinin artıları nelerdir peki? Bu kadar zor ve yorucu bir işin elbette ki belli başlı artıları vardır. Bunlardan birkaçını şöyle sıralayabiliriz:
- İlaç firmaları, işe başladığınız ilk günden itibaren altınıza bir araba verir. İlaçları pazarlayacağınız bölgeye bu arabayla gidip gelirsiniz.
- Maaşı, birçok mesleğe göre daha tatmin edicidir.
- Genelde yılda iki kere giysi yardımı alırsınız.
- İşinizi sabırla ve özveriyle yaparsanız, bu işte yükselme ihtimaliniz vardır.
- Üniversite mezunu olmanız gerekmez. Lise mezunu olanlar da ilaç mümessili olabilir.
İlaç mümessilliği yapanların ya da yapmak isteyenlere birkaç püf nokta:
- Eğer kendinize güveniyorsanız, her işte olduğu gibi bu işte de başarı elde eder, kariyer yapabilirsiniz.
- İlaçları tanıtırken, sunarken ve pazarlarken kendinize özgü bir satış tekniği geliştirmelisiniz. Orijinallik, sizi ve ilaçlarınızı bir adım öne çıkacaktır.
- Psikolojik açıdan güçlü olmalısınız. İlaç satamamak, dünyanın sonu değildir. Ama satmayı başarırsanız, bu başarıya doğru bir adımdır.