İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) uzmanı nasıl olunur?

Özellikle geride bıraktığımız son 10 yıl içinde nadir görülür bir ivmeyle büyüyen ve binlerce kişiye istihdam imkanı tanıyan İş Güvenliği Uzmanlığı, kazançlı olduğu kadar ağır sorumluluk isteyen ve risk taşıyan bir meslektir.

Taşıdığı tehlikeye göre az tehlikeli, tehlikeli veya çok tehlikeli olarak tanımlanan sektörlerde görev yapan İş Güvenliği Uzmanları; aslında yıllar içinde değişen üretim şekillerinin ve buna bağlı olarak artan risklerin bir yan ürünüdür. Tersaneler, maden ocakları, kimya sanayi ve daha nice riskli sanayi kollarında yaşanan birçok can ve mal kayıpları, feci işçi ölümleri sonucunda; işi sadece iş emniyetini sağlamak ve söz konusu kurumda yapılan tüm işlerin iş güvenliği kanunlarına göre gerçekleştirildiğini kontrol etmek olan uzmanların yetiştirilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyacı karşılamak için gereken düzenlemeleri yapan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, çeşitli eğitimler ve sınavlar sonucunda iş güvenliği uzmanları yetiştirmekte ve gerekli sanayi kollarında istihdam edilmesini sağlamaktadır.

Kimler İş Güvenliği Uzmanı olabilir?

Denetleme yapacakları işler hakkında bilgilerinin olması zorunluluğundan; İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı olmak isteyen kişiler üniversitelerden mühendis, mimar veya tekniker olarak mezun olmuş kişiler arasından seçilmektedir. Ayrıca; son yıllarda daha da artan ihtiyaçlar ve uzmanlaşma gereksinimi sebebiyle bazı üniversitelerde İş Sağlığı ve Güvenliği bölümleri açılmıştır. Önümüzdeki yıllarda bu faaliyetlerin artarak devam edeceği de aşikardır.

İş Güvenliği Uzmanı olmak için ne yapmanız gerekir?

Yukarıda bahsedilen bölümlerden mezun olan kişiler öncelikle Çalışma ve Sosyal Bakanlığının belirlediği müfredat çerçevesinde olan eğitimlere katılmalıdır. Bu eğitimlerin en önemli şartı 220 saatten daha az olamamasıdır. Yani; yüzlerce canın emanet edildiği bu mesleği seçecek kişileri zor bir eğitim bekliyor diyeiliriz.

Asgari 220 saat olan bu eğitimlerin en az 180 saatlik kısmı teorik, kalan en az 40 saatlik kısmı ise pratik eğitim olmaktadır. Böylece İş Güvenliği Uzmanları sahada işçilerin çalışma şekli, prosedürlerin yürüyüş biçimi gibi konularda bilgili olarak işe başlamakta; bu da risk miktarını minimuma indirmektedir.

Bu eğitimleri aldıktan sonra yine Çalışma ve SG Bakanlığının düzenlediği sınavlara katılırsınız. Geçer not almanız halinde C sınıfı İş Güvenliği Uzmanı belgesi ile kariyerinize başlamış olursunuz. C sınıfı; risk sınıflandırmasına göre “az tehlikeli” olarak belirlenen işlerde ve sanayi kollarında sizi yetkili yapacak bir başlangıç belgesidir. Dolayısıyla çalıştığınız kurumda A ve B sınıfı belgeleri olanların emrinde bu işe devam edersiniz.

B sınıfı belgeyi almak içinse en az 3 yıl süreyle C sınıfı belgenizle sözleşmeli olarak çalışmanız ve akabinde B sınıfı için yapılan sınavlara girerek geçer not almanız gereklidir. B sınıfının yetkili olduğu alan ise “tehlikeli” olarak sınıflandırılan iş kollarıdır.

Son olarak aynı yollardan geçerek, fakat bu sefer 4 yıl B belgesiyle görev yaptıktan sonra sınavlara girebilir ve kazanmanız halinde A sınıfı İş Güvenliği Uzmanı olarak “çok tehlikeli” olarak nitelendirilmiş alanlarda faaliyet gösterebilirsiniz.

İş Güvenliği Uzmanı olmanın avantajları nelerdir?

-Öncelikle yazıyı koyduğumuz kategorinin hakkını vererek şunu söyleyelim; İş Güvenliği Uzmanlığı gerçekten çok kazançlı bir meslektir. Özellikle A belgesine kadar tırmanmanız halinde; mezun olduğunuz fakülteyle ilgili iş yapacak olsanız hayal dahi edemeyeceğiniz meblağlar kazanmaya başlayabilirsiniz.

-Son 10 yılda İş Güvenliği konusunda hassaslaşılması sebebiyle İSG Uzmanlığı muazzam bir patlama yaşamıştır ve etkileri hala devam etmektedir. Önümüzdeki birkaç yıl içinde iş hayatına atılmanız halinde en verimli zamanı yakalamış olursunuz.

-Tehlikeli olarak kabul edilen iş kollarında işverenlerin İSG Uzmanı bulundurma zorunluluğu olduğu için işsiz kalma ihtimaliniz yok denecek kadar azdır. İSG Uzmanı bulundurmayan işverenlere ciddi maddi yaptırımlar bulunmaktadır.

-Çalışma alanınız ve son derece hayati bir hususta iş yapıyor olmanız sebebiyle bulunduğunuz iş yerinde otoriteniz son derece sağlam olacaktır. Şöyle ki; sizin güvenlik kurallarına aykırı gördüğünüz bir iş, onay vermeyip imzalamamanız halinde başlayamaz. Gereken düzeltmeler yapılmadıkça da işin başlamasına izin vermeme yetkisi hala sizdedir. İşvereninizin de para kazanma hırsıyla size baskı yapma şansı yoktur. Çünkü; öyle bir hata yapması halinde İSG Uzmanı’nın işine engel olmak ve can güvenliğini hiçe saymaktan başı çok ciddi ağrılar çekecektir.

İş Güvenliği Uzmanı olmanın dezavantajları nelerdir?

-Öncelikle; her Allah’ın günü size emanet edilen, sorumluluğunu almanızı istedikleri şeyler mal, mülk, mücevher fala değil; onlarca ve hatta yüzlerce işçinin hayatı olacak. Dolayısıyla İSG uzmanlığı kesinlikle dikkatsizliğe, dalgınlığa veya küçük detayları es geçmeye gelmez.

-Ola ki tüm tedbirler alınmasına rağmen kuruluşunuzda bir iş kazası meydana geldi diyelim. Bu durumda soruşturmaya alınarak ifadesi alınacak olan ilk kişi oranın A sınıfı İş Güvenliği Uzmanıdır. Yani; her şey gerektiği gibi yapılmasına rağmen bir işçinin dikkatsizliği yüzünden kendini yaralamasından bile sicilinize leke alabilirsiniz. İSG sicilinizde böyle bir kayıt bulunması halinde ve sizin sorumlu olduğunuz yerde aynı şekilde tekrardan bir kaza yaşanması halindeyse, bu kadar hafif bir şekilde atlatmanız mümkün değildir.

-Can veya mal kaybıyla sonuçlanan ciddi bir vaka olması halinde; işveren gerekli ifadeyi verdikten sonra tüm sorumlulukları üzerinden atmış olur. Hesap veren taraf ise İSG Uzmanı olarak siz olursunuz. Evet işverenlerin İSG elemanı çalıştırmaması halinde büyük cezalar ödedikleri doğrudur. Fakat farklı bir açıdan bakarsak İSG uzmanları; işverenler ile iş kazaları arasında tampon oluşturan günah keçileridir diyebiliriz..:)

-İş emniyeti için yapılması gereken her şeyin yapıldığına emin olmak için işçileri sürekli denetim altında tutmanız gerekir. Özellikle yaşına ve tecrübesine güvenen “Kaderde yazılmışsa ölürüz yapacak bir şey yok.” kafasıyla iş yapan ustalar İSG uzmanlarını epey zorlayabilirler…:) Tüm bu saçma salak düşünceleri ve rahat tavırları yok ederek sözünüzü geçirmek sizin görevinizdir. Çünkü o adam bir şeyi yanlış yaptığında, bir ekipmanı kullanmayı unuttuğunda başına bir kaza geldiği zaman; “Neden iş emniyetine göre çalışmadın?” diye ona hesap sormazlar, “Neden bu adamın İSG kurallarına göre iş yapmasını sağlamadın?” diye size hesap sorarlar ve faturanızı keserler.

Yorum yapın