Karpuz yaz aylarında yediğimiz sulu mu sulu tatlı mı tatlı ve harika bir ürün olarak sofralarımıza gelen yılda bir kere üretilebilen ürünlerden biri. Karpuz ekmek ya da kapuz yetiştirmek Türkiye tarımında oldukça önemli bir yere sahip. Çünkü Türkiye tarımcılığında en ileri giden üretimlerden olan karpuz yetiştiriciliği ülkemize büyük kazanç sağlıyor.
TÜYO: Arkdaşlar şunu bir anlayın ilk önce: “bu memlekette tarımsal planlama yok”. Bu ne demek biliyor musunuz? Bir sene servet kazanabilir ama sonraki 3 sene iflas edebilirsiniz anlamına geliyor. Böyle bir ortamda tek bir ürüne değil de en az 3 ürüne odaklanmak riski azaltmak adına sizin yararınıza olacaktır. Ayrıca ihracat kanalı kovalayın. Tepemizdekiler sizi zerre düşünmeden cayır cayır ithalat yapıyor. Gerçekleri görün!
Türkiye karpuz üretiminde dünyada 2. sırada yer alıyor. Bu nedenle de yurt içindeki ve yurt dışındaki talepleri karşılama konusunda daha büyük satışlar yapabiliyor. Çok geniş bir tüketim hacmine sahip olması ve sağlığa olan faydaları nedeniyle tercih edilen karpuzdan kazanç sağlamak adına güzel bir karpuz bahçesi ya da tarlası kurabilirsiniz.
ALT BAŞLIKLAR (istediğinize tıklayıp ışınlanabilirsiniz) :
Röportaj
Bugün Diyarbakır’da yetiştirdiği karpuzları ailesiyle birlikte pazarda satan S. F ile mini bir röportaj gerçekleştirdik. Kendisiyle hem karpuz yetiştiriciliği hem de pazarcılık hakkında konuştuk.
– Hani bazı meyveler ve sebzeler vardır. Sadece bizim ülkemize ait, bizim yöremizde yetiştiriliyor zannederiz. Öyle bir intiba uyandırırlar. Karpuz da çocukluğumdan beri bana böyle geliyor. Sadece Türkiye’ye özgü bir lezzetmiş gibi. Size de öyle geldiği oluyor mu hiç?
– Karpuz kavun domates gibi sebze meyveler, Türkiye’nin meyveleri sebzeleri gibi evet. Zaten karpuzda Çin’den sonra dünya ikincisiyiz. Ama Çin dediğin ülke 1 buçuk milyarlık, biz 100 milyon bile değiliz. İşi orantıya vurduğunuzda, en fazla yetiştiren, yetiştirmekle de kalmayıp tüketen ülkelerde birincisiyiz.
– Öyle ki yazın geldiğini hava sıcaklıklarının ani yükselişinden değil de karpuz kavunun pazarlarda satılmaya başlamasından anlayan insanlar var.
– Rahmetli babam da karpuz yedikten sonra, ”şimdi yaz geldi” derdi hep.
– Hem yetiştirici hem de satıcı olarak meyve ve sebzelerdeki hormon tehlikesinden en çok haberdar olan kişilerden biri olmalısınız. Sektörün iki tarafından da aktif olarak rol oynayan biri olarak hormonlu karpuzları etik ya da sağlıklı buluyor musunuz? Yani hormonlu gıdalarda ”halk istiyor, biz ne yapalım” savunması ne kadar geçerli? Halk gerçekten hormonlu gıdalar istiyor mu?
– Beslenme uzmanları televizyonlarda bas bas bağırıyor. Her şeyi mevsiminde tüketin diye. Her şey zamanında güzel. Doğallığıyla vitaminiyle güzel. Siz Allah’ın toprağından, bostanından, ağacından çıkan şeyin içine laboratuvarlarda ürettiğiniz kimyasallardan koyarsanız ne olur? Ekimde, Kasımda karpuz yedim diye sevinenlere şunu söylemek istiyorum. Bir kere o yediğiniz şey kesinlikle karpuz değil. Karpuz görünümü adı altında başka bir şey. Birileri daha fazla kar elde etmek için halkın sağlığıyla, bırakın sağlığı, canıyla oynuyor. Bu yüzden hastalıklar çoğaldı. Bu gidişle daha da çoğalacak.
– Bir karpuzun hormonlu olup olmadığını nasıl anlarız? Zira sadece ilkbahar ya da sonbaharda değil, kışın marketlerde, manavlarda satılan karpuzlardan bazıları da hormonlu.
– Bunu ayırt etmek çok kolay aslında. İki yolu var. Öncelikle bakacağın şey karpuzun büyüklüğü olacak. Şekli şemali, çarpık çurpuk ve normal karpuzdan bir tık daha büyükse almayacaksın. Bir de normalde olması gerekenden daha fazla çatlak varsa uzak durun.
– Son birkaç yılda forchlorfenuron adı verilen bir hormondan bahsediliyor. Siz hiç duydunuz mu bu homonu.
– Amerika’da üretildiğini ve orada yasal olduğunu biliyorum sadece.
– Evet, birkaç Avrupa ülkesinde de yasallaştı. Ancak son dönem tartışma konusu oldu. Zira bu hormonun başta kanser olmak üzere birçok ölümcül hastalığa neden olabileceği iddia ediliyor.
– Bir şeyin yasal olması onun sağlıklı olması anlamına gelmez. Zamanında çok şeyler yasallaşıp sonra kara listeye alındı.
– Tüketicilere ne önerirsiniz peki bu konuda?
– Kesinlikle bilmedikleri yerlerden karpuz almasınlar. Sebze ve meyve konusunda çok titiz olsunlar. Aşırı büyük ya da şekli bozuk her çeşit gıdadan da uzak dursunlar.
– Sizin sattığınız ya da Türkiye’de en çok satılan karpuz çeşitleri neler?
– Vallahi Diyarbakır’da ve civar şehirlerde en çok satılan sürme karpuzu. Bizim yöresel karpuzumuz. Sonra ferik ve beyaz kış adıyla da bilinen karpuz çeşitlerimiz de mevcut. Sadece benim değil, buradaki tüm yetiştiricilerin en çok sattığı karpuzlar bunlar. Bazıları yurt dışına bile ihraç ediyor.
– Siz yetiştirdiğiniz karpuzları yurt dışına satmayı düşündünüz mü?
– Düşündüm tabi. Ama onun için ekstra bağlantılarınızın olması gerekiyor. Ben pazarda helal yoldan satışımı yapayım, eve ekmek götüreyim de, o bana yeter.
Karpuz Ekiciliği Karlı Mı?
Karpuz günümüzde uygun fiyatlı olmasından dolayı fazlaca tercih edilen yaz meyvelerinden biri. Sürekli olmayışı ve yılda bir kere çıkıyor olmasından dolayı çoğu kişinin gözünde karlı bir iş olarak durmasa da aslında bu iş için çok büyük emekler harcamanız gerekmiyor. Nazlı bir meyve olmaması ve istenilen her ortamda yetiştirilebilir bir meyve olmasından dolayı pek çok kişiye kazanç kapısı olabiliyor. Özellikle de kış aylarında dahi üretilmesinden dolayı kazançlı işlerden olan karpuz yetiştiriciliği bütün bir seneyi para sıkıntısı yaşamadan geçirmenizi sağlayacak işlerden.
Hangi Topraklar Karpuz Yetiştiriciliği İçin Uygun?
Karpuzlar derin toprakları severler. Bu nedenle toprak derinliği olan ve iyi hava alabilen toprak cinsleri seçmeniz gerekir. Ayrıca toprağın suyu iyi tutması da kapuzların yetişebilmesi için önemlidir. Suyu seven karpuzlar için sürekli sulak araziler bulmanız da gerekmez. Çünkü karpuz için su tutan uygun bir toprak bulmanız yeterlidir. Kumlu toprakta daha iyi yetişme şansı bulan karpuzlar, kumlu-tınlı topraklarda da yetişebiliyor. Diğer meyve ve sebzelerde olduğu gibi karpuzlarında kirlerden, otlardan arındırılmış temiz topraklarda yetişmesi gerekiyor. pH değeri olarak 6-7 arası uygunluğa sahip olması gereken karpuz toprağında taban suyunun yüksekliği ise 1 metreden yukarıda olduğunda karpuzlar daha rahat yetişmektedir.
Nasıl Karpuz Ekebilirim?
Bu iş yavaş yavaş aklınıza yatmaya başladıysa mutlaka karpuz yetiştiriciliği hakkında biraz daha bilgi sahibi olmalısınız. Karpuz yetiştirmek için ilk olarak uygun toprak alanını bulmalısınız. Ayrıca bulacağınız bu alan karpuz yetiştiriciliği için uygun genişlikte olmalıdır. Çünkü karpuzlar çok uzak noktalara da dağılabilmektedir. Alanı bulduktan sonra karpuzunuz için karpuz tohumu ya da karpuz fidesi bulmalısınız. Burada türü seçerken çok dikkatli olmalısınız. Sonbahar gelmeye başladığında ise hazırladığınız toprağın ve karpuz tohumlarının başına geçmek için kolları sıvamalısınız.
Sonbaharda artan yağışlarla toprak derinliğini artırmalısınız. Bu sayede karpuzlar için uygun ortam hazırlamış olursunuz. Toprağa bu dönemde gübre vermeniz de gerekir. Karpuzlar organik gübreleri severler ve hemen cevap verirler. Şubat- Mart aylarında toprak tekrar işlenmeli ve ekim dikime uygun bir hale getirilmelidir. Karpuz tohumları aralarında geniş uzaklıklar olan ocakların içerisine 2-3 şeklinde bırakılmalıdır. Nisan- Mayıs aylarında yapılan bu ekimlerden sonra iyi bir sulama işlemi yapılırsa karpuzların büyümesi uzun bir zaman almaz. 5-6 cm kadar olan karpuz fidelerinde 15 günde bir sulama yeterli olacaktır.
Karpuz yetiştirilirken tarla içerisinde çıkacak olan otlar düzenli olarak temizlenmelidir. Çapaları da düzenli olarak yapılmalıdır. Bitkilerin verimleri düşmeye başladığında sulamaya ara verilmelidir. İstenilen olgunluğa ulaşan karpuzlar daha sonra toplanabilir. Karpuzların olgunlaşması ise meyve sapının zamanla kuruması ile anlaşılır. Karpuzlar uzun süre bekletilmeli ve toplandıktan sonra zedelenemeyecek şekilde taşınmalıdır.
Karpuz Ekmek Yorucu Mu?
Karpuz ekmek kazançlı bir iş olmasına rağmen çok büyük uğraşlar isteyen işlerden değildir. Zaten bağ, bahçe işlerinden anlıyorsanız zahmetli olmayan karpuz işine girebilirsiniz. Yılda tek sefer alınan bir meyve olan karpuz için yetişme süresi boyunca 3 kere bakım yapmanız yeterli olacaktır. Ekim işlemlerinde sizlere yardımcı olacak kişiler varsa hiç durmayın derim.