Herkesin düşüdür. Bir gün milyar dolarlık bir zengin olmak. Gazetelerde, televizyonlarda, karşımıza çıkan o ”şanslı” milyarderleri görüp az iç çekmeyiz. Bize bir mucize, imkansız bir hayal gibi gelir milyarların içinde olmak. Öncelikle bilmemiz gereken şey ise, bunun bir ”şans” olmadığıdır. Şans, küçük birimlerde, küçük değerlerde kendini gösterir.
UFAK UYARI: Beyler hayal kurmaya milyar dolarlık fikirler ile değil de milyon dolarlık fikirler ile başlamanızı öneririm. Çünkü hayal kırıklığı kötü bir şeydir… Bu rakamın ne kadar büyük olduğunu kafanızda canlandırabilseniz bu sözümdeki haklılık payını anlayabileceksiniz.
Örneğin yolda bir 50 lira bulmak şanstır. Ama kimse şans eseri milyarder olmaz. O büyük bir çalışmanın, iş tutkusunun ve her şeyden önce planın parçasıdır.
Bu yazımızda milyar dolarlık iş kurmanın tüyolarını vereceğiz. Ama vereceğimiz bilgiler genel – geçer olmayacak. Çünkü iş dünyası, para kazanmanın ne kadar zor olduğunu bilenlerin de öngördüğü gibi adeta bir cadı kazanıdır.
Kademe kademe ilerleyelim. Öncelikle dünyaca ünlü yatırımcıların ve dolar milyarderlerinin hayatına bakıp asıl tüyolardan önce dikkat edilmesi gereken noktaları inceleyelim. Dolar milyarderlerinin nasıl yaşadığını, kişisel yaşamlarında nelere özen gösterdiğini incelersek milyarlık iş kurmanın inceliklerine bir adım daha yaklaşacağımıza şüphe yok. Öyleyse başlayalım:
ALT BAŞLIKLAR (istediğinize tıklayıp ışınlanabilirsiniz) :
Riski göze alma becerisi
– Kaybetmekten korkmamak: Riskten korkmak, çekinmek küçük esnafların bir duygusudur. Dükkanında yeni bir tür ürün satmaya bile çekinen esnaflar, bu nedenle asla şirketleşemez, hep o küçücük dükkanlarında güvenli, risksiz ve dolayısıyla kazançsız dururlar. Büyük milyarderlerin hayatlarına baktığımızda, o gıpta ile bakılan konumlarına, sadece bir kere de değil defalarca risk alarak; başarısızlığa uğramaya korkmadan geldiklerini görüyoruz. İşte şirketleşme, milyar dolarlara oynayan şirketleşme bu noktada başlamaktadır. Günümüzün birçok milyarderi kaybetmekten korkmamış ve iş yaşamlarının birçok noktalarında başarısızlığa uğrayıp milyonlar da kaybetmemiştir. Hem risk alma becerileri hem de azimleri vasıtasıyla isimlerini altın harflerle, tam manasıyla altın harflerle kurdukları milyarlık şirketlerin haznelerine yazmışlardır.
Kendilerine ve sağlıklarına iyi bakmaları
: Birçok milyarderin spor ve egzersiz düşkünü olduklarını biliyoruz. Milyarlık şirket kurmak, iş yatırımlarından yüksek kazançlarla çıkmak, sadece para işi değildir. Paranın kullanıcısı ve kontrol edicisi noktasında olan milyarderler, bedenlerine ve dolayısıyla zihinlerine iyi baktıkça, paranın kontrolü de daha sağlıklı olacaktır. Bilinen bir atasözümüzü şu şekilde değiştirmemizde bir sakınca yok: Sağlam iş, sağlam vücutta bulunur. Kendinize iyi bakmadığınız sürece, milyarlarınız da sağlıklı olmayabilir.
Müsrif değil tutumlu olmak
: Yanlış bilinen en yaygın gerçeklerden biri de budur. Milyarderlerin paralarını har vurup harman savurduklarını; nasılsa bitimsiz bir paradan bahsettiğimiz için harcama konusunda herhangi bir önlem ya da kısıtlamaya gitmedikleri var sayılır. Ama bu tamamen yanlıştır. Bilakis milyarderler, tutumlu oldukları için milyarderdir zaten. Müsrif olmak, milyarderlerin daha yolun başında vazgeçtikleri bir davranış şeklidir. Milyarderler, müsrif olmadıkları için milyarderdir ve milyarder oldukları için tutumludur. Piyasadaki ”para yönetimi” konusunda çıkan onlarca kitap da buna işaret etmektedir zaten. Para yönetimi, hem şirket yönetimlerinde hem de kişisel cep hesaplarında uygulanması gereken bir ekonomi bilimidir.
Dakik ve çalışkan olmak
: Yine küçük esnaftan örnek vereceğiz. Küçük esnaflar ile milyar dolarlık şirketlerin arasındaki uçurum yıldan yıla artıyor. Bu bağlamda küçük esnaflardan verilecek olumsuz örnekler, milyar dolarlık şirketlerin kurulum ve yapım aşamasındaki detayları kavramamızda bize yol gösterecektir. Hepimiz biliriz ki bazı küçük firmalar, az sermayeli işletmeler, sinirlerimizi bozan bir rahatlığa sahiptir. Bir dükkana gireriz; boştur. Dakikalarca bekleriz, kimse gelmez. Bir dükkandan acilen bir şey almamız gerekir, kapısına geliriz. Bir bakarız kapalı. Kapısında da herhangi bir açıklama yok. İşte bu ”serbest pazarın” fazla serbest çalışan ve kurucularının rahatlığıdır. Dakik olmak, çalışkan olmak, şirketinin ya da dükkanının başında durmak, bu nedenle çok önemlidir. Kim, kapısından döndüğü; ya da içinde dakikalarca muhatap olmadan beklediği bir yere geri döner? Küçük esnaf da olsanız, büyük bir şirketin sahibi de olsanız doğru zamanda, yerinizde olmanız gerekir.
Kendi işini kendi yapmak
: Asla boş yere tembellik edip kendi yapabileceğiniz işi başkasına yaptırmamak çok önemli. En önemli milyarderlerin bile, altındaki çalışanlarla aynı saatte iş başı yaptığını bilmekteyiz. Şımarıklık, tembellik, adam sendecilik, iş piyasasında kabul görmeyen davranışlar bütünüdür. Çalışkanlık, her zaman her açıdan kazandıran bir erdem olarak, milyar dolarlık şirket sahiplerinin bile her daim devam ettirdikleri bir çalışma disiplinidir.
Şimdi gelelim asıl noktamıza.
Milyar dolarlık şirket kurmanın altın tüyoları şunlardır:
1- Yeni olanı takip et–
Eskiyi unutma ama tekrar da etme: Milyar dolarlık bir şirket için yenilik önceliktir. Yeni olanın riskine girmek ama eskiyi unutmadan. Eskiden güç alarak, tıpkı büyüyen bir çığ gibi, eski pazarın eski ürünlerine belirli bir saygı duyup üstüne katarak ilerlemek… Sıfırdan yeni bir şey üretmek imkansızdır zaten. Bilindik bir örnekle, daha önce manuel çalışan bir ürünün elektriklisini ya da şarjlısını çıkarmak. İşte bahsettiğimiz bu. İleriye doğru ama eskinin potansiyelinden de güç ve örnek alarak ilerlemeli.
2- İhtiyaçları gözlemlemek:
Her ne olursa olsun, yatırım yapacağınız şirketin üreteceği ürün ya da hizmet, belli bir oranda bir ihtiyaca hizmet etmek zorundadır. Potansiyel müşterilerinizin ve değişen dünya düzeninin yeni ihtiyaçlarını araştırmalı, incelemeli ve tüm bunların toplamında ortaya çıkaracağınız hizmet ve ürünün pazar payındaki ihtiyaçlardan en azından birine tekabül etmesini sağlamanız gerekmektedir.
3- Ekip çalışması:
Her zaman koordine çalışan bir ekip kurmak, altın tüyolardan biridir. Aynı zamanda ”ekip ruhuna” sahip olmak ve ben yerine biz demek, hem profesyonel işleyen hem de bir aile samimiyetinde olan bir ekibe sahip olmak önemli adımlardan bidiri.
4- Planlı ilerlemek:
Planlı olmak, zamanı geldiğinde beklemeyi bilmek, sabırlı olmak şirketinizin mottolarından olmalı. Örneğin, bir yatırım ne kadar risksiz olursa olsun, istatistikler ve kimi belgeler, beklemek gerektiğini gösteriyorsa, beklemeli. Aceleci davranmak, geç kalmak kadar kötü sonuçlar doğurabilmektedir.
5- Rakiplerin analizi:
İstisnasız her rakip firmanın, en küçüğünden en büyüğüne kadar hepsinin düzenli periyotlarla incelenmesi, analiz edilmesi gerekmektedir. Piyasada, her zaman sürprizler bulunur. Bu nedenle ayırt etmeksizin, tüm rakiplerinizi profesyonel bir şekilde yakın takibe almalısınız.
6- Özeleştiri:
Kişisel bazda ya da şirket adına yapılan hataları kabul etmek önemlidir. Kabul etmek, hatalardan ders almak, sizi küçültmez bilakis ileri götürür. Zamanında milyar dolarlık bir takım şirketlerin hatalarından ders çıkarmak yerine hataların üstünü örttüğünü ve bu nedenle kendi iplerini kendilerini çektiğini gördük. Bundan uzak durmak ve her şirketin, her şirket sahibinin hata yaptığını bilmeli; şirketin de paranın da en nihayetinde insan elinden olma olduğunu görmeliyiz. Bu, şirketin hem mali hem manevi açıdan olgunlaşmasını ilerletecek olan bir davranış modelidir.
7- Müşterileri dinlemek:
Nasıl ki bir doktor, stetoskop ile hastaların ciğerlerini ve kalbini dinliyorsa, şirket de halkla ilişkiler kolları ile halkın sesini an be an, yakından dinlemeli. Sadece mevcut müşterilerini değil, potansiyel müşterilerinin arzu ve isteklerini yakından takip etmelidir. Mevcut müşterilerini kaybetmemek ve potansiyel müşterilerini kendilerine çekmek isteyen her şirket, iyi bir dinleyici olmak zorundadır.
8- Ve son olarak girmeye değer riskleri tespit etmek ve o risklere girmek.
Küçük bir inceleme yaparak mevcut milyarderlerin ve geçmiş zaman milyarderlerinin en büyük ortak noktası, riske girmeyi bilmektir. Bu, mevcut bütün risklere girmek değildir. Bu, mantıklı ve sağlıklı yollardan risk yönetimi yapmak, yeniliklerin peşinden gitmek ve yenilik ile riski ortak bir paydada birleştirip kamuoyuna sunmak demektir.