Uygarlık geliştikçe, modern dünya tüm yapılarını muhkem bir şekilde kurdukça beraberinde yeni belalarını da getiriyor ve önümüze seriyor. Mobbing de bu belalardan biri. Üstelik en kötü, en çirkin haliyle insanın nasıl çirkefleşip acımasızlaşabileceğine dair önemli ipuçları ve izlekler veriyor bize.
Öncelikle mobbing nedir onu bir anlamamız gerekiyor. Mobbingi iyisi mi bir örnekle anlatalım. Askerlik yapan erkekler çok iyi bilir. Bazı yerlerde askerler arasında bir devrecilik muhabbeti vardır. Bunun arka planında aslında hoşgörüsüz milliyetçilik, daha doğru bir deyişle kabilecilik vardır. Biz burada sizden daha önce geldik der insanın psikolojik alt yapısı ve zehrini boşaltmaya başlar. Biz senden eskiysek burası da bizim demektir. Sen sonradan geldiğine göre çeşitli derecelerde eziyetimizi çekmek zorundasın demektir. Zorunda hissetmiyorsun demek. Ama üzgünüm. Yine de çekmek zorundasın.
İnsanın iç sesi ne kadar da acımasız, ne kadar da insanlık dışı olabiliyor. Askere yeni yazılan, yeni gelenler eskileri tarafından çeşitli derecelerde angarya işlere, istismarlara ve psikolojik şiddetlere maruz kalırlar.
İşte tam olarak bunun aynısın şirket bazında yaşanmasına mobbing diyoruz. İnsanlar yeni bir şirkete, isterse okuldan birincilik ile mezun olarak gelsin yine de oranın eskileri tarafından kötü hoş geldin sürprizleri ile donatılırlar. İş dünyasının acımasız yüzü daha ilk günden ilk zamanlara kadar gösterir kendini.
Kapitalizm sert oyunlar sunar kişilere. Başıma gelen minik bir mobbing olayını anlatayım size. Üniversiteden yeni mezun olmuş, askerliğimi tamamlamış, Mecidiyeköy’de bir bodrum katında hayata tutunmaya ve yaşamaya çalışıyordum. Ne yazık ki istediğim iş başvurularından bir sonuç alamıyordum. Ben de sırf biraz olsun para kazanmak ve aileme daha fazla yük olmamak adına önüme gelen part time işlere başvurmaya başladım. En sonunda bir arşivcilik işine başladım. Daha ilk günüydü.
Başımdaki hatun kişi başta çok kibar, çok tatlı görünse de göstermelik imiş. Acıyla ve şaşkınlıkla anladım. Beni her yarım saatte bir üç kat aşağıda yer alan – asansör yoktu – fotokopi çektirmeye göndermeye başladı. Daha sonra da çay kahve istemeye başladı. 5 saatlik bir işti gün içinde. Ve ben daha 3 saatin sonunda bir üniversite mezunu birey ve insan olarak son derece incinmiş ve öfkelenmiş.
Yine saçma sapan bir bahaneyle beni bir yere gönderirken aldım çantamı çıktım. İşinizin de paranızın da Allah belasını versin diyerek iş yerinden uzaklaştım. Ancak herkes benim kadar şanslı değil. Bir kere benim maruz kaldığım mobbing çok basit ve tek düze idi. İkincisi ben o işe tamah etmeyecek kadar nispeten şanslı bir konumdaydım. Peki ya çalışmak, her türlü eziyete ve sömürüye maruz kalmak zorunda olanlar ne yapacak?
Şimdi öncelikle mobbing nasıl yapılır, nasıl uygulanır onun bir haritasını çıkaralım. Daha sonra da kısaca mobbingten nasıl kurtulunur, ona dair önemli ipuçları verelim. Hazır iseniz başlayalım sevgili parlak fikirler okurları.
İşyerinde Verimi Artırmak İçin 5 Motivasyon Önerisi herhalde bu önerilerin arasında barışı ve huzuru sağlamak da olmalıdır. Bir patron, nasıl bir komutan birliğinde güveni sağlamak zorundaysa o da aynı şekilde iş yerinde huzuru, güvenliği sağlamalıdır. İş yerinde verimi arttıran temel güç, sevgidir. İnsan işini severse ayrı, çalışma arkadaşlarını severse ayrı bir motivasyon ile çalışır. Bu da sonuç olarak yüksek verim olarak geri döner. Kahrolsun mobbing uygulamaları. Yaşasın sevgi dayanışmaları!
Mobbing Nasıl Yapılır?
- Angarya işler yüklemek:
Biraz önce kişisel anımda da anlattığım üzere mobbing sevicileri çok severler yeni gelenleri angarya işleri yüklemeyi. Askerde tuvaleti çek pas ile temizlemek neyse, şirkette de en derin en pis en zor işler yeni gelenlere verilir. Fotokopi makinesine gide gele topuklar şişer. Her zaman en son mesaiye o yeni gelenler kalır. Hem de yok yere, tamamen beyhude bir şekilde. Bununla da yetinilmez.
Angarya işler deriz ya. Bazen yüklenenler iş bile değildir, sadece angaryadır. O angaryalar ki kişinin kendi yaptığı şeyi sorgulamasına, inanılmaz bir derece yorulmasına neden olur. Hani bazı yorgunluklar vardır son derece keyiflidir. Çünkü sonunda güzel, güzide bir şey çıkmıştır ortaya. Ama bazı yorgunluklar da mobbing uygulamasının bir sonucudur. Keyifsizdir çünkü anlamsızdır.
- Sana güvenmiyoruz mesajı:
Bazen de şansınıza basit işler verirler sizlere. Ancak bunu da burnunuzdan getirirler. Sürekli olarak kontrol etmeye, denetlemeye gelirler ve kendinizi işe yaramaz bir salak gibi hissetmenize neden olurlar. Hatta yaptığınız şey doğru ve tamamen gerçek olsa bile ucundan bucağından değiştirip ”bak böyle yapacaksın, senin yaptığın olmamış” derler. Bu da sana güvenmiyoruz mesajı vermektir. Sakin olun. Güvenmezlerse güvenmesinler. Onların güvenine ihtiyacınız yok ve hiçbir zaman da olmayacak.
- Bilgi saklamaya bayılırlar:
Böylece şirkette herkesin bildiği birçok şeyi en son siz öğrenmiş olursunuz. Örneğin patronun nelere kızdığını. Ya da patronun o gün doğum günü olduğunu. Herkes hediyesini almış beklerken siz son dakika öğrendiğiniz için orada dımdızlak kalırsınız. Aynı zamanda şirketin yönetimi ve idaresi için elzem olan bilgiler de sizden itinayla saklanır. Sonuç olarak bilgi saklanması sizin işlerinizi eksik, zorla ve kötü yapmanıza neden olur. Neden böyle yaptın diye sorduğunda patron bilmiyordum cevabını vermeniz ise hiç de tatmin edici bir cevap olmayacaktır.
- Yalnızlaştırma:
Sizi yemek yerken masalarına almazlar. Bir kıyıda köşede sanki sürgünde ya da hapisteymiş gibi yemeğinizi tatsız tutsuz yersiniz. Sigara içilmeye çıkılır. Sizde uzak dururlar. Yine aynı şekilde herkes toplaşıp kahve sigara takılıp geyik yaparken sanki siz oranın çalışanı değil de turistiymişçesine sizden itinayla ve kasıtlı bir şekilde uzak dururlar. Şüphesiz ki insanın kötülüğü sınırsızdır yeter ki yapmak istesin.
- İş angaryası:
Angarya işler dedik ya hani. Bir de bunun iş angaryası versiyonu var. Size bir görev, bir de yapma süresi verirler. Dead line derler bunun adına. Ancak o işin o süre zarfında yapılması teknik açıdan da matematiksel açıdan da mümkün değildir. Ve bu sizi inanılmaz strese sokar. Bak bu saat 4 e kadar bitmeli deyip önünüze bir dosya atarlar. Ancak onun yapılması mümkün olmasa da kolları sıvar ve müthiş bir çaresizlik ve sinir bozukluğu içinde verilen işi yapmaya çalışırsınız. Sonuç hüsrandır. Rencide edilmiş ve aşağılanmış hissedersiniz. Aynı zamanda beceriksiz ve işe yaramaz da hissedersiniz. Böylece mobing sevicileri bir kere daha amaçlarına kavuşmuş olur.
Sizi yalnız bırakırlar şirket içinde. Mobing, buna neden olur her zaman.
Mobbing Yaptırımlarından Kurtulmak İçin:
Önceden olsa işiniz çok daha zordu. Size şunu açık yüreklilikle söyleyelim ki sırf mobbing yaptırımları yüzünden akıl sağlığını yitirenler ve intiharı deneyenler bile var. Ancak artık öyle değil bu işler. Yeni düzenlenen yasalar ile birlikte mobing yaptırımlarında bulunanlara para ve hatta hapis cezası bile verilebiliyor.
Size yapılanlara asla kayıtsız ve sesiz kalmayın ve gerekli yerlere anında şikayet edin. Burası Teksas değil. Herkes haddini bilecek. Şayet insanlığını bilmiyorsa, had bildirilmek zorunda kalacak. Siz söz konusu şirkette ekmek parası kazanmak için bulunuyorsunuz ve kimsenin ekmeğinizin yoluna taş koymasına izin vermemelisiniz.