Herkese merhaba. Bu yazımızda tarım işçisi çavuşlarının görevlerini, neler yapması gerektiğini, meslek yapılanmalarında dikkat etmesi gereken inceliklerini ve kazançlarını sizlere aktaracağız.
GÜNCEL BİLGİ: Arkadaşlar tarla işçileri inanın kendi kendilerine bu sektörlerde hareket edemiyor. Birincisi ezilmekten korkuyorlar ikinci olarak da para alamamaktan. O sebeple toplanıp sürü halinde bir çavuşa emeklerini emanet etme yoluna gidiyor. Yani ortada bir kazan kazan durumu var. Kimse kimsenin emeğini sömürmüyor. Şu devirde bu tarz yöntemlerde büyük emek sömürüsü yapabilmek de mümkün değil inanın.
Öncelikle çavuş kelimesinden başlayalım. Çavuş, hepimizin de bildiği üzere askeri bir terimdir. En azından ilk anlamı itibariyle. Askeri terim olarak çavuş, onbaşıdan bir üst rütbeye verilen isimdir. Bu bağlamdan baktığımızda, işçileri onbaşı, tarım çavuşlarını da o onbaşının bir üst kademesindeki kişi olarak tanımlayabiliriz.
Öncelikli olarak cevaplamamız gereken soru tarla işçisi çavuşu olmanın kazançlı olup olmadığıdır. Tarla işçisi çavuşu ne kadar kazandırır? Daha fazla kazanması için neler yapması gerekir?
- Genellikle işçi çavuşlarının asli görevi, tarımda çalışacak uygunlukta kadın ve erkek işçiler bulmaktır. Ülkemizin genelinde, bulunan ve getirilen işçi başına alınan fiyatlar sabittir. Bu fiyatlar kadın işçi için 3 lira, erkek işçi içinse 5 liradır. İşçi çavuşunun asli görevi bu olsa da, bu sadece başlangıçtır. Örneğin yüksek hektarlı bir tarım arazisinde 100 tane işçi çalıştırılacaktır. İşçi çavuşu, gider ve 100 tane işçi bulur. Kaçının kadın, kaçının erkek olacağı da önceden kendisine söylenir ya da kendisinin belirlemesi istenir. Bu tamamen, o tarım alanının ihtiyacına ve çalışma koşullarına bağlıdır. İş, ağır ve yüksek miktarda el emeğine dayalı ise, daha çok erkek işçi talep edilecektir ve işçi çavuşu da bu talep doğrultusunda hareket etmek mecburiyetindedir.
- 100 işçinin 100’ü de erkek olacaksa, işçi çavuşu başlangıç olarak 500 lira kazanacaktır.
- İşçi çavuşlarının ikinci vazifeleri ve kazanım noktaları kontrol ve denetim mekanizması üzerinden işlemektedir. İşçilerin tarım arazisi üzerinde ”kaytarmadan, yanlış yapmadan, ürüne zarar vermeden” işlerini yaptıklarından emin olmak durumundadırlar. Bu nedenle sürekli olarak işçilerin başında dururlar. Kimi durumlarda, amatör ya da deneyimsiz işçileri işi doğru yapmak üzerine uyarırlar ve yönlendirirler. Sonuç olarak tarım ürünlerinin sağlıklı üretiminden de çavuşlar sorumludur. Maaşları aylık ve haftalık olarak sabit bir şekilde verilir. Ancak alınan maaş, bölgeye, tarım arazisine ve ürüne göre değişiklik göstermektedir. Ortalama bir miktarla, çavuşlar, haftalık olarak 1.500 ile 3000 arası bir maaş almaktadırlar.
- Tarım işçisi çavuşu olmak, uzun vadede kazançlı bir meslektir diyebiliriz. Yeter ki iş düzgün yapılsın, kontrol ve denetim mekanizmaları ne işgüzarlığa ne de tembelliğe kaçılarak düzgün bir şekilde işlensin, yeter.
Peki, tarım işçi çavuşlarının diğer görevleri ve sorumlulukları nelerdir? Şimdi meraklıları için bu vazifeleri ve sorumlulukları bir bir sıralayalım:
- İşçilerin sağlığından çavuşlar sorumludur. Sıcak ya da soğuk iklim şartlarında, herhangi bir tarım aletini kullanırken oluşabilecek kazalardan ve bunların doğuracağı sağlık krizlerinin çözümünden çavuşlar sorumludur. Bu nedenle örneğin 18 yaşının altında herhangi bir işçiyi kanunen de iş ahlakı açısından da çalıştırmamalı ve bunlar dikkat etmelidir. Gözlem gücüne dayalı bir meslek olan tarım çavuşluğu, bazı durumlarda işçinin kendisine gelip şikayetini dile getirmesini beklememelidir. Fenalaşmak, hastalanmak ya da çeşitli koşullarda düşüp bayılmak üzere olan işçilere müdahale etmeli, gerekirse daha fazla çalışmasına – o gün içinde ya da tamamen- engel olmalıdır.
- Çalışma saatinin başlangıcına, bitimine çavuşlar karar verir. Aynı şekilde molaların kaç saatte bir olacağına ve ne kadarlık süre ile gerçekleşeceğine de çavuşlar karar verecektir.
- İşçilerin bulundukları noktadan tarım alanlarına götürülmesi çavuşun görevlerinden biridir. Tıpkı sanayi bölgelerinde birtakım merkezi bölgelerde servis araçları varsa, tarım işçileri için de aynı şekilde taşımacılığı üstlenen araçlar vardır. Bu araçların ayarlanması da, o işçilerin nerede toplanıp bu araçları bekleyeceği de çavuşların sorumluluğundadır.
- Tarım arazisi içerisinde kullanılan tarım aletlerinin sorumluluğu çavuştadır. O aletlerin bozulması, işlevsiz hale gelmesi ya da kaybolması durumunda çeşitli araştırmaları ve takipleri başlatır. Aynı şekilde kaybolan ya da daha fazla işini sürdüremeyecek olan aletleri rapor halinde hazırlayıp üst mevkilere bildirmek de çavuşun görevlerinden biridir.
Peki tarım çavuşu olmak için neler gereklidir?
- Öncelikli olarak söz konusu tarım alanını tanımak ve bilmek gerekir. Aynı şekilde işi A’dan Z’ye bilmesi de gerekmektedir. Çünkü bir tarım işçisi çavuşu, her şeyden önce bir denetimcidir. Bir iş, en iyi kim tarafından denetlenir? O işi en iyi bilen biri tarafından. Bu nedenle tarım aletlerini tanımak, tarım alanı içerisindeki üretimin püf noktalarını bilmek bir çavuşun olmazsa olmaz özelliklerinin başında gelmektedir.
- İnsanlarla iletişimi ve ikna kabiliyeti yüksek olmalıdır. Çünkü, ondan istenilen işçi sayısını istenilen süre içerisinde bitirmek durumundadır. İşçilere, tarım alanının uzaklığı bile bazen sorun olarak görünebilir. Aynı şekilde işçilerin alacağı yevmiye de az ya da yetersiz gelebilir. Bu nedenle iyi bir tarım çavuş işçisi olmak için, ikna kabiliyeti yüksek ve insanlarla iletişim düzeyi yüksek biri olmak gerekmektedir.
- Organizasyondan anlamalı. Yeri geldiği zaman çok büyük tarım arazilerinde çok fazla sayıda işçi çalıştırılmaktadır. O işçilerin getirilip götürülme işlemleri, yemekleri, dinlenme vakitleri en iyi şekilde planlanmalı ve organize edilmelidir. Her işçi aynı bölgeden ve aynı isteklerle gelmeyecektir. Bu nedenle coğrafi konumlar merkezi olarak hesaplanmalı; her işçinin istekleri en doğru ayarlarda karşılanmalıdır.
Peki tüm bu özelliklere sahipsen resmî olarak nereye başvurmak gerekir?