ALT BAŞLIKLAR (istediğinize tıklayıp ışınlanabilirsiniz) :
Dolmuş İşletmek Neden Vasat?
Türkiye’de işler dörde ayrılır. Saygın İşler / Saygınlığı Olmayan İşler / İleride Saygın Olabilecek İşler / Hiçbir Zaman Saygın Olmayacak İşler. Şoförlük, başka ülkeleri bilmemiz mümkün değil ama, Türkiye’de vasat bir iş olarak değerlendiriliyor. Pek tabi İETT otobüsünde şoförlük yapmıyorsanız.
”Bütün gün direksiyon sallamak” olarak nitelendirilen bu iş, herhangi bir gelecek vaat etmiyor. Yükselme ihtimaliniz sıfır. En fazla beygir gücü yüksek, bir üst model arabanın şoförü olma ihtimaliniz söz konusu. O da her şey yolunda giderse. Yoksa kimse 5 – 10 sene dişimi sıkayım, terfi alırım gibi bir düşünce içinde olamaz. Bu iş buna izin vermediği için de vasat – ortalama bir düzlemde. ”Yuvarlanıp gidiyoruz.” sözünün tam karşılığı dolmuş şoförlüğünde kendini gösteriyor. Bizim millete göre yükselme ihtimalinin olmadığı iş, işten bile sayılmaz. Siz ne kadar emek sarf ederseniz edin, ”eee bu kadar yorulmana değiyor mu bari” sorusunda kilitlenir konu.
Olay sadece para mevzusu da değil sadece. Demin de belirttiğimiz gibi tüm gün direksiyon başında olunan iş, herkesin yapabileceği, vasati, ayağa düşmüş bir iş demektir. Fiziksel, ruhsal, zihinsel olarak yorulmanızın kıymet-i harbiyesi yoktur. Dilimize yerleşmiş olan ”şoför parçası’‘ deyimi de bu vasatlığın en büyük kanıtlarından biridir. Siz hiç ”CEO parçası” ya da ”danışman parçası” gibi şey duydunuz mu? Duyamazsınız. Toplum tabakasının en alt kısmında yer alan meslek grupları için söylenen bu hakaretamiz ifadeleri sahiplerine iade edelim. Bize göre işin vasatı, yüksek mertebesi yoktur. Daha çok alın teri ile para kazanılan ve bedavacı işler var.
Eğer aklınızda dolmuş şoförlüğü yapmak varsa bu işte yükselme ihtimalinin sıfır ve gerginlik seviyesinin çok yüksek olduğunu unutmayın. Fakat aklınızdaki iş dolmuş şoförlüğü değil dolmuş işletmek ise bu iş biraz daha saygın. Eliniz direksiyonda değil para kasasında olur.
Onca Vasatlığa Rağmen Nasıl Böyle Kazandırıyor?
İstanbul merkezli konuşacak olursak dolmuş şoförlerinin deli paralar kazandığı ifade ediliyor. Bazı kişilerin aktardığına akaryakıt ve diğer masrafları çıkarınca 5 – 10 bin lira arası kazanan dolmuş şoförleri var. Bazı kaynaklara göre ise Üsküdar- Kadıköy ya da Beşiktaş – Taksim arası sefer yapan şoförler 15 – 20 bin liraya kadar kazanıyor. Şehir efsanesi midir bilinmez ama söz konusu şehir İstanbul ise bu rakamlar gerçek olabilir. Metropol kentlerinin en büyük albenisi de budur zaten. Ne kadar gideri varsa o kadar gelir ihtimali de var. Taşı toprağı altın dedikleri İstanbul’da başta dolmuş işletmeciliği olmak üzere birçok meslek dalında kazanma payı yüksek.
Sözün kısası bu mesleğin vasatlığı hangi açıdan baktığınıza göre değişir. Eğer amacınız para kazanmaksa, en doğru işlerden biri bu. Hele ki İstanbul gibi bir şehirdeyseniz. Dolmuş, yeme içme kadar zaruri bir ihtiyaç. Taksiden daha ucuz, otobüsten daha pratik…
Fakat tüm vasatlığına rağmen bu kadar çok para kazandıran bir iş olduğu için neredeyse tüm köşeler tutulmuş durumda. Birtakım bağlantıları devreye sokup boş bir sefer bulmanız zaman alabilir. Yukarıda ifade ettiğimiz rakamları okuyan arkadaşlar şimdiden birtakım telefon görüşmeleri gerçekleştiriyor olabilir. Şansınız bol olsun.
Zorlukları Neler?
Dolmuş işletmeciği, şoförlüğü kadar zor değil elbet. İşin ön planında, şoför koltuğunda oturan kişi, işin en azından fiziksel zorluğunu çekecek olan kişi. Ancak otobüs ve dolmuş işletmeciliğinin de belli başlı sorunları var. Ticaret ile ulaşım kesiştiği bu noktada, en büyük rakibiniz (işler iyice kızıştığı için düşmanınız bile diyebiliriz) özel halk otobüsleri ve minibüsleri olacak. Onlar bu hipodromun en hızlı koşan atları. Saygınlar, elitler, takım elbiseliler ve özel de olsa devlette de olsa da güvence içerisindeler. Diyebiliriz ki özel halk otobüsleri bu ülkenin güzel sanatlar lisesidir. Minibüsler, bir zamanlar ”süper lise” olarak tanımlanan liseler. Dolmuşlar ise trafiğin endüstri meslek lisesi olarak yorumlanabilir. İstenmeyen kötü evlat, trafik sorunlarının en büyük nedeni vs.
Giderek köşeye sıkışan bir sektör haline geldi dolmuş işletmeciliği ve şoförlüğü. Ancak İstanbul’un trafik yükünün büyük bir kısmını da bu araçlar çektiği tamamen ortadan kaldırılamıyor. Yine de her açıdan çeşitli sorunlarla karşılaştılar ve karşılaşmaya da devam edecekler.
Bu İş İçin Gerekenler?
Bu iş için birçok evrakı tastamam toplamanız ve yetkili kuruma iletmeniz gerekiyor. Bu belgelerin başında ise ”Personel Servis Taşımacılığı Yetki Belgesi” geliyor. Bürokratik taş çatlasın 2 günde halledebilirsiniz.
Bu İşle Daha Çok Kimler iştigal Ediyor?
Bu işle şu şu kişiler daha çok iştigal ediyor dememiz saçma ve yersiz olur. Ancak ticareti bilen, yatırım yapmayı seven girişimciler yapıyor diyebiliriz. Ulaşım – ticaret ağının merkezi konumundaki dolmuş ve minibüs işletmeciliği eğer her şey yolunda giderse her ay inanılmaz paralar getiren bir sektör. Çok fazla stratejiye plan programa lüzum yok. Ama dediğimiz gibi tutulması gereken köşeler zamanında tutulduğu için, artık öyle herkes elini kolunu salladığı gibi işletmecilik alanında faaliyet yürütemiyor.
Kadınlar Dolmuş İşletebilir Mi?
Bu yazıyı okuyan kadın okurlarımız ”ohooo bu da soru mu?” deyip gülmüş olabilir. Zira kadınların dolmuş ve otobüs şoförü olduğu, olabildiği milenyum çağında elbette ki dolmuş işletmeciliği de yapabilir. Yakın zamanda İngiltere’deki bir üniversitede yapılan bir araştırmada kadınların ticari zekalarının erkeklere oranla çok daha gelişmiş olduğu ortaya çıktı. Pratik ve analitik düşünme konusunda gerçekten de mahir olan kadınlar, evi nasıl çekip çeviriyorsa dolmuş işletmeciliğini de öyle kotarırlar.
Asgari ücretle bir ay boyunca evin tüm mutfak harcamalarını ayarlayan, faturaları ve kirayı nizami ödeyen, eşinin ve çocuklarının tüm ihtiyaçlarını kimseyi mağdur etmeden gideren kadınlar birer ev ekonomisi uzmanlarıdır. Bu nedenle bilakis kadınlar bu tür ticari manevra gerektiren işlerde çok daha başarılı oluyor. Tek sorun dolmuş ve minibüs hatlarında, bazı zamanlar gerçekten çok çok büyük sıkıntıların patlak vermesi. Şoförler arasında gerçekleşen tartışmalar, eli sopalı kavgalar direkt müdahale gerektiriyor. Ben işin sadece ekonomi kısmına bakarım da diyemezsiniz.
Şehirler Arası Otobüs İşletmeciliğinden Farkı Nedir?
Hepimizin bildiği üzere birçok otobüs firması zor günler yaşıyor. Bazıları yaşamıyor bile artık. Yani çoktan iflas etti. Salgın ile birlikte şehirler arası yolculuk hatları da fazlasıyla aksadı. Otobüs firmaları da son çare olarak bilet fiyatlarına zam yaptı. Şehirler arası otobüs işletmeciliği birçok faktörden etkilenebilir ve bu etkilerin büyük kısmı negatif yöndedir. Ancak dolmuşlar, şehir içinde olduğu için ve birileri her gün işe, okula gitmek zorunda olduğu için çok daha istikrarlı ve güvenli bir iş koludur diyebiliriz.