İş yaşamı, başka bir yaşama benzemez. Öyle stresli iş yerleri var ki, nice melaike, zamanla bir şeytana dönüşmüştür. İş hayatı, doğal değildir. Tamamen yapay unsurlarla donatılmıştır. Yabancılaşmanın merkezidir bu nedenle. Ne için koşturduğunuzu unutarak, sadece koşturur durursunuz. Aslında hiç mi hiç önemli olmayan şeyler için saatlerce yorulursunuz. Ve tüm bunların sonucunda önünüze iki seçenek çıkar: Vandal ya da Barbar olmak.
ALT BAŞLIKLAR (istediğinize tıklayıp ışınlanabilirsiniz) :
Vandal ile Barbar Arasındaki Farklar
Öncelikli olarak Vandal ve Barbar kelimelerinin anlamlarını birbirinden ayırmamız gerekiyor. Aralarındaki nüans, bu şekilde davranan insanları tanımlarken ya da onların davranışlarını analiz ederken bize epey yardımcı olacak çünkü. Vandal, daha çok terimsel bir sözcük iken zaman içerisinde kullanıla kullanıla gündelik dile yerleşti. Çıkış noktası, anarşizm ile belli başlı özellikleri bir olan Vandalizm kaynaklı. Vandalistler, ”yıkıcı dürtü için yıkıcı eylem” – ”nedeni kendisi olan eylem” olarak özetleyebileceğimiz bir anlayışa sahiplerdi. Bu insanlar, herhangi bir neden olmaksızın ve dolayısıyla herhangi bir gerekçe göstermeden ”sanat eserlerine” zarar veriyordu. Tabloları çalıp parçalamak, heykelleri kırmak gibi sırf ”zarar için zarar” prensibini benimsemişlerdir.
Günümüzde de ”sırf canı öyle istiyor” diye başkalarına kötü davranan, özellikle iş yaşamında kendisinden daha düşük ”rütbe” ile çalışan insanları hakir görmekten hoşlanan, psikopat ruhlu insanları tanımlamak için bu kelime kullanılıyor.
Barbar ise, daha insani bir tanım, siz bakmayın kelimenin söylenirken bile bir küfür gibi çıktığına. Vandal olmak bir seçim iken, barbarlık bir ruh hali olarak karşımıza çıkıyor. Örneğin A kişisi gün boyunca berbat şeyler yaşamış. Üst üste. Bazen olur ya, geldi mi üst üste gelir. Yağmura yakalanır, ıslanır. Telefonu kapanmıştır. Alarm çalmaz, işe geç kalır. Yanlış yere park eder, ceza yer. Word’e kaydettiği dosya silinir vs. Tüm bunların toplamında öyle bir an gelir ki, biraz kızılacak bir meseleden dolayı A kişisi bir canavara dönüşür.
İşte vandal ile barbar arasındaki yegane fark budur. Biri, tamamen psikopatlığı seçmiş bir ruhun özgür iradesiyle seçtiği bir var oluş durumu iken, diğeri şartların getirdiği duruma daha fazla dayanamayıp canavar kesilen birinin anlık reaksiyonudur.
Vandal ya da Barbar Olmak Yapılan İşe Bağlı Mı?
Elbette öyle. Öyle işler var ki tatile çıkar gibi gidip geliniyor. Asabi olmak için tek bir sebep yok. Öyle işler var ki cehenneme düşer gibi gidiliyor. İnsan kalmak için tek bir sebep bile yok. Bizi zebanileştiren, günlük yaşamın zorunluluklarına eklenen iş yaşamının külfetleri, insanın sınırlı kapasitesini zorladıkça, barbarlık da vandallık da kaçınılmaz oluyor.
Stres seviyesi en yüksek olan işleri şu şekilde sıralayabiliriz: Müşteri temsilciliği, satış danışmanlığı, gazetecilik, televizyon ve esnaflık… Dikkat ederseniz, hepsinin temelinde insanla uğraşmak var. Bir işte ne kadar çok insanla muhatap olmak zorunda kalıyorsanız barbar olma ihtimaliniz o kadar artıyor. Bizi bize kırdırıyorlar, evet. Yani insanı insana kırdırıyorlar. Evinde bir şeye sinirlenen adam, gelip bir dükkanda çalışan bir adama patlıyor. Ya da tam tersi, patronuna kızan adam, üst üste iki soru sordu diye müşteriyi azarlıyor. Sonuç olarak çalışılan iş, vandallığa ve barbarlığa doğrudan neden olabiliyor.
Hayatta Barbar ve Vandal Ruhlu İnsanlar Mı Kazanır?
Kısa vadede kazanan genelde barbar ve vandal tabiatlı insanlar olur. Hani antik dönemde doğmuş olsa köle kırbaçlayacak olan bu tipler, her nasılsa milenyum çağında doğmuşlardır ve işlerini görünmeyen kırbaçlarla hallederler. Öyle bir söz ederler, öyle bir vurgulama- tonlama yaparlar ki, yüz kırbaç darbesinden daha tesirli olur ettikleri kelam. Bu insanların yazdığı barbarlık tarihi hem beyaz hem mavi yakalılarda ama farklı şekillerde temayüz eder. Beyaz yakalılar arasındaki despotluk biraz daha nahiftir ama aslında çok daha can yakıcıdır. Mobbing de barbarlığın en nahif hali değil midir zaten? Birini fotokopi çekmeye gönderirken yapılan tek bir mimik, tek bir vücut hareketi, insanı insanlığından çıkarır.
Vandallık ise daha çok patronlara yaraşır cinsten bir tavırdır. O artık en üst mertebededir, ona kimse dokunamaz. İstediği gibi zulmeder çalışanlarına. Ama işin insanlık boyutuna baktığımızda asıl kaybedenle barbar ve vandal ruhlu insanlardır. Birini sırf aşağı pozisyonda diye aşağılamak, hakir görmek akla, izana, erdeme sığmaz. Ali Emiri’nin dediği gibi, insan beyanla değil vicdanla insandır. Bugün barbarlıkları ve vandalizmiyle nice insanın canından can koparanlar, yarın daha büyük bir baskının altında ezim ezim ezilebilirler.
Barbarlığın en modern yüzü olan mobbing hakkında daha detaylı bilgiler almak isteyenler aşağıdaki yazımızı okuyabilirler. Barbarlığı düzeltemiyorsak da en azından onla mücadele edebiliriz, öyle değil mi?
Mobbing Nasıl Yapılır-Kaçınmanız gereken davranışlar neler?